یزد -سیما صادقی مقدم -شهرستان خاتم، سرزمین زرخیز جنوب استان یزد، سال‌هاست که با افتخار عنوان "انبار غله استان" را بر دوش می‌کشد؛ جایی که زمین‌هایش با دستان زحمتکش مردمانی صبور، طلای زرد گندم را در دل خود پرورش می‌دهند. اما این روزها، خبری از آرامش و اطمینان در چشمان کشاورزان نیست. تور رسانه‌ای استان به مناسبت هفته جهاد کشاورزی، سفری بود به دل زمین‌هایی که نفسشان از خاموشی چاه‌ها به شماره افتاده است.
در بازدیدی که با همراهی حسین حیدری، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خاتم، جمعی از مسئولان و خبرنگاران صورت گرفت، به مزارع گندم، باغ‌های پسته و واحدهای سورتینگ و بسته‌بندی محصولات کشاورزی سر زدیم. اما یکی از صحنه‌هایی که هیچ‌یک از حاضران آن را فراموش نخواهند کرد، لحظه‌ای بود که کشاورزی میانسال، ایستاده در دل مزرعه‌ای خشک و کم‌رمق، با صدایی گرفته از بغض گفت:
«سال گذشته از این زمین، هفت تن محصول برداشت کردم... امسال با این قطعی‌های پیاپی برق، یک تن هم نمی‌گیرم... چرا هراتی که زندگی مردمش از دل زمین درمیاد، نباید از خاموشی‌ها مستثنا بشه؟»
همه سکوت کرده بودند؛ بغضش نترکید، اما در لرزش صدایش، تمام آنچه باید گفته می‌شد، گفته شده بود.
خاموشی‌هایی که امید را خاموش می‌کند
حسین حیدری، مدیر جهاد کشاورزی خاتم در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت:
«خاتم همیشه از نظر سطح زیرکشت گندم، رتبه اول استان را داشته. امسال ۳۶۰۰ هکتار گندم داریم، اما خاموشی چاه‌ها و کم‌بارشی باعث شده پیش‌بینی کاهش عملکرد تا ۵۰ درصد داشته باشیم. ما پارسال ۱۴ هزار تن گندم تولید کردیم و امسال امیدوار بودیم حداقل به ۱۰ هزار تن برسیم، اما الان با شروع برداشت، می‌بینیم این رقم هم خوش‌بینانه بوده است.»
او تأکید کرد: «وقتی کشاورزی در خاتم از کار بیفتد، چیزی برای مردم باقی نمی‌ماند. اینجا نه کارخانه داریم، نه صنعت. تمام زندگی مردم به همین زمین‌ها بسته است. ۷۰۰۰ بهره‌بردار داریم که فقط ۱۰ مگاوات برق برای آبیاری مصرف می‌کنند؛ مصرفی کمتر از یک کارخانه کاشی، اما اثری عمیق بر امنیت غذایی و معیشت هزاران خانواده.»
خاموشی، ضربه‌ای غیرقابل جبران
حیدری با بیان اینکه خاموشی در صنعت قابل جبران است اما در کشاورزی نه، توضیح داد:
«اگر کارخانه‌ای چند ساعت خاموش شود، تولیدش متوقف می‌شود، ولی می‌تواند دوباره راه‌اندازی شود. اما اگر یک مزرعه گندم چند روز آب نخورد، از بین می‌رود؛ دیگر چیزی برای جبران نمی‌ماند. خواهش ما از مسئولان این است که در سیاست‌گذاری‌های مربوط به ناترازی برق، بخش کشاورزی شهرستان خاتم را استثنا کنند.»
نگاه به آینده: از بحران تا برنامه
مدیر جهاد کشاورزی خاتم از برنامه‌ریزی برای توسعه گلخانه‌ها به‌عنوان راه نجات کشاورزی منطقه گفت: «الان حدود ۸۰ هکتار گلخانه در خاتم داریم، ولی با شرایط اقلیمی، خاک خوب و جوانان علاقمند، می‌توانیم تا ۱۰۰۰ هکتار هم برسیم. به شرط اینکه دولت در زیرساخت‌ها مانند گازرسانی و تسهیلات مالی همکاری کند.»
او همچنین افزود: «تفاوت مهم خاتم با بقیه مناطق استان این است که در اینجا جوانان کشاورزی می‌کنند. این امیدی است برای آینده، اما اگر شرایط اینطور ادامه پیدا کند، همین امید هم از بین می‌رود.»
سخن پایانی
سفر یک‌روزه تور رسانه‌ای استان به شهرستان خاتم، سفری بود به دل واقعیتی تلخ؛ کشاورزانی که از جان مایه می‌گذارند، اما محصولی برای درو کردن ندارند. اگر قرار است امنیت غذایی حفظ شود، باید نخست، امنیت آبی و انرژی کشاورزان تأمین گردد. پیام این سفر روشن بود: خاموشی چاه‌ها، خاموشی آینده است.