کد خبر: 4920 | صفحه ۳ | جامعه | تاریخ: 23 بهمن 1401
تخریب آهسته و پیوسته عمارتها؛ تاکتیکی برای ویرانی
موریانه در جان بافت تاریخی شیراز
از سال ۹۰ هر یکی دو سال یک بار، برخی خانهها و بافت تاریخی را تخریب میکنند و یکی دوسال بعد به تخریب قسمتی دیگر میپردازند. اما میدانند که اگر به یکباره بافت تاریخی را تخریب کنند، مردم اعتراض خواهند کرد. همانگونه که طرح حرم تا حرم در مشهد اجرا شد، خبرها حاکی از آن است که اداره راه و شهرسازی شیراز به طور مخفی در حال خریداری املاک تاریخی شرق حرم شاهچراغ(ع) بوده و در صدد است تا طرح توسعه حرم شاهچراغ(ع) را مخفیانه و بی سروصدا اجرا کند. در واقع اداره راه و شهرسازی شیراز در حال خرید خانههای تاریخی در شرق حرم شاهچراغ(ع) است. اگرچه استانداری فارس این خبر را تکذیب کرده و دیگر مسئولان میراث فرهنگی و وزارت گردشگری و میراث فرهنگی واکنشی نشان ندادهاند، اما احتمال آن میرود که به زودی شاهد نابودی بخشی از بافت تاریخی شیراز باشیم.
این در حالی است که روزنامه سازندگی نیز اخیرا در گزارشی از نقش همسر انسیه خزعلی در تخریب بافتهای تاریخی شیراز نوشته است.این روزنامه با طرح این پرسش که «نقش سیدرضا رضازاده، همسر انسیه خزعلی در تخریب بافت تاریخی شیراز چیست؟» گزارشی با تیتر «هراس شیراز» منتشر کرده است.کامبیز مشتاقگوهری؛ عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران در روزنامه سازندگی نوشته است: این روزها تیغ لودرها و بولدوزرها بافت تاریخی شهر شیراز را تهدید میکند. اخباری که از این شهر شعر و ادب میرسد، نگرانکننده است. با اینکه دیروز ظاهراً عملیات تخریب متوقف شده و برخی مسئولین زبان به انکار این اقدام خســارتبار گشودهاند، اما گزارشهای مردمی حاکی از آن اســت که تخریبها در محدوده شاهچراغ و امامزاده ابراهیم آغاز شده است. » در بخشی از این گزارش تاکید شده است که معمولاً هیچ شخص یا نهادی نمیتواند به این آسانی دست به تخریب گسترده بافت تاریخی شهرهای مهمی مانند شــیراز بزند. چگونگی تحقق این اقــدام مرهون این چهره هاست: نخستین و شاید مهمترین چهره محمدرضا رضازاده است که در گذشته استاندار فارس و اکنون عضو هیات امنا و معاون اجرایی بقعه شاهچراغ است.او همسر انسیه خزعلی، معاون امور زنان و خانواده رئیسجمهور و پدر حمید رضازاده است که پیش از این نامش به علت حضور در کانادا و یک شرکت فیلترشکن و... مطرح شده بود. سیدمحمدرضا رضازاده که از زمان استانداری فارس همکاری خود را با تولیت آستان احمدابن موسی و سیدعلأالدین حسین آغاز کرده است بهعنوان عضو هیات امنای این دو حرم در تاریخ ۱۴۰۰/۱۰/۰۴ به خبرنگار خبرگزاری فارس چنین میگوید: در سفر ریاست جمهوری و هیئت دولت به استان فارس فرصتی فراهم شد؛ ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی و گردشگری در حرم حضرت احمدابن موسی حضور پیدا کرد و آنجا مطالبی که پیرامون طرح اطراف حرم مطرح بود را خدمـت وی توضیح دادیم. وزیر هم وقت گذاشت و از منطقه بین دو حرم بازدید کرد و مشکلات مردم و بلاتکلیفی که چندین سال است آنجا مســتمراً ادامه دارد را از نزدیک مشاهده کرد.
پردهبرداری از اقدامات راه و شهرسازی شیراز
در همین حال اما به گزارش فراز ، غلامحسین معماریان، استاد معماری در نامهای به استاندار فارس از طرح خرید پلاکهای ثبتی مشخص در بافت تاریخی شیراز در جریان طرح گسترش شاهچراغ پرده برداشت و درخواست کرد: اگر حامیان و مجریانی در خفا مشغول اجرای طرح تخریب بافت تاریخی شیراز هستند، دستور دهید آن طرح پنهان را کنار بگذارند و ما را با این اقدامات به بازی نگیرند.
او بهمن ماه سال گذشته، وقتی طرح گسترش شاهچراغ(ع) یک بار دیگر به جریان افتاد، در نامهای به استاندار فارس، توقف این طرح را درخواست کرد، اما با گذشت حدود پنج ماه از آن مطالبه که قرار بر بازبینی و ارائه نظرات کارشناسی در این فاصله بود، نه تنها آن طرح متوقف نشده که خبرهایی از خرید برخی پلاکهای ثبت در شرق شاهچراغ به گوش میرسد.
او در نامه خود به محمدهادی ایمانیه، استاندار فارس با اشاره به مطالبه پیشین برای «جلوگیری از تخریب بافت تاریخی شیراز در طرح گسترش فیزیکی شرق حرم شاهچراغ (ع)»، از وقایعی پرده برداشته است. به گفته معماریان؛ خرداد ۱۴۰۱ افرادی به در خانه برخی مالکان خانههای بافت تاریخی شرق شاهچراغ مراجعه کرده و از آنها دعوت میکنند تا به دفتری که برای دریافت مدارک تملیک خانه در یکی از ساختمانهای شاهچراغ تعیین شده، مراجعه کنند. در این دفتر به مالک فرمی با سربرگ اداره راه و شهرسازی داده میشود و از مالک خواسته میشود به اداره کل راه و شهرسازی مراجعه کرده و مدارک مورد نیاز برای تملک ملک توسط اداره راه و شهرسازی را تحویل دهد. به طور خلاصه به مالکان گفته میشود اداره راه و شهرسازی در حال خرید تعداد زیادی از این املاک است و اگر این کار انجام نشود مبلغ کارشناسی ملک به حساب دادگستری واریز و خانه به تملک اداره درخواهد آمد. سپس کارشناسان قیمت ملک را اعلام میکنند و قیمت به مالک اعلام میشود.
خرید املاک شرق شاهچراغ(ع) به چه دلیل صورت میگیرد؟
به گزارش فراز اما این استاد معماری خطاب به استاندار فارس تاکید کرده است: موضوع مهمتر از این خریدها، امکان وجود طرح مصوب پنهانی تخریب بافت تاریخی است. طرحی که بر اساس آن، این خریدها صورت میگیرد و به این معنا است که موضوع طرح توسعه حرم دارای دو وجه است: یک وجه نمایشی که در گفتارها و مصاحبههای مسؤولان دیده میشود و یک وجهِ پنهانی، که طرحی مصوب در حال اجرا است.
تخریب خانههای تاریخی از پیش تصویب شده است
او تاکید کرده است: وجه پنهانی طرح به معنای این است که طرحی که قرار است در کمیسیون ماده ۵ در آینده مصوب شود از پیش تهیه شده و در حال اجرا است و طرحی که توسط مشاور با صرف هزینههای زیاد تهیه شده است طرحی صرفا نمایشی بوده است، بدون اینکه مشاور از آن آگاه باشد. طرحی که توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی تهیه شده است صرفا نمایشی بوده و ... طرحی که توسط شورای عالی شهرسازی قرار است در آینده تصویب شود از پیش مصوب شده و در حال اجراست. این استاد دانشگاه سپس با تکرار این مطالبه از استاندار که از وقوع از این فاجعه تاریخی جلوگیری کند، درخواست کرد: اگر حامیان و مجریانی در خفا مشغول اجرای طرح تخریب بافت تاریخی شیراز هستند، دستور دهید آن طرح پنهان را کنار بگذارند و ما را با این اقدامات به بازی نگیرند. اظهار نظرهای جنابعالی نشاندهنده علاقه و حساسیتتان به تاریخ و فرهنگ شیراز است، پس اجازه ندهید تخریبگران بافت تاریخی شیراز با این گونه اعمال به اهداف خود برسند. بناهای بافت تاریخی شیراز نیازمند اقدامات اساسی بهویژه استحکامبخشی هستند. دستور فرمایید به جای خرید املاک در بافت تاریخی و تخریب آنها، به استحکامبخشی بناهای بافتهای تاریخی بپردازند و به مردم ساکن در این بخش شهر دستکم امکانات زندگی اختصاص داده شود.
مهمترین مساله حفظ بافت تاریخی شیراز است
فعالان میراث فرهنگی معتقدند آنچه مهم است، حفظ بافت تاریخی شیراز است و باید مورد حفاظت قرار بگیرد. سیاوش آریا، فعال میراث فرهنگی در استان فارس به «فراز» گفت: آقای معماریان در این رابطه توضیحات کاملی ارائه داده و به استاندار فارس نیز در این رابطه نامه نوشته است. او ۱۱ بهمن به شیراز آمده و از بافت تاریخی شهر بازدید میدانی داشته است. اما استاندار فارس تمام این گفتهها را تکذیب کرده و اعلام کرده است که قصد تخریب بافت تاریخی شیراز را ندارند و مردم نباید به شایعات توجه کنند.او افزود: به دلیل اعتراضات اخیر، استانداری و شهرداری فعلا دست نگه داشتهاند و قصد تخریب بافت تاریخی شیراز را ندارند. احتمالا در ایام نوروز یا قبل از آن برخی خانههای تاریخی را تخریب کنند.آریا معتقد است که مسئولان هر دوسال یکبار به تخریب برخی از خانههای تاریخی و بخشی از بافت تاریخی شیراز میپردازند اما به یکباره این کار را نمیکنند.او افزود: از سال ۹۰ هر یکی دوسال یکبار، برخی خانهها و بافت تاریخی را تخریب میکنند و یکی دوسال بعد به تخریب قسمتی دیگر میپردازند.
اما میدانند که اگر به یکباره بافت تاریخی را تخریب کنند، مردم اعتراض خواهند کرد. همانگونه که طرح حرم تا حرم در مشهد اجرا شد،آریا با تاکید بر اینکه بافت تاریخی شیراز باید احیا شود و نکته مهم در اینجا بافت تاریخی شیراز است، بیان کرد: بافت تاریخی شیراز باید احیا شود. معضل حضور کارتن خواب و معتاد در این بافت نباید دلیلی بر تخریب این بافت و یا بیتوجهی به آن شود. یکی از ارزشمندترین بافتهای تاریخی را در شیراز داریم، از دوران ایلخانی تا دوره پهلوی در آن آثار تاریخی داریم.
او افزود: آنچه رسانهها کمتر به آن توجه کردهاند، بافت تاریخی شیراز و اهمیت حفظ آن است و نه فقط خانههای تاریخی و آثار باستانی. فعلا باید صبرکنیم و ببینیم چه اتفاقی رخ میدهد. فعلا نه استانداری و نه مسئولان میراث فرهنگی واکنشی نشان ندادهاند.