خراسان جنوبی در حالی به عنوان قطب انحصاری عناب مطرح است که مشکلاتی مانند بسته بودن دروازه های صادراتی، نبود انبار بورس، خام فروشی و کم آبی، رمق کشاورزان را گرفته است. خبرگزاری مهر، خراسان جنوبی با عنوان استانی کویری، قابلیت‌های مختلفی در حوزه‌های مختلف در دل پنهان دارد. ظرفیت‌هایی مانند کشاورزی که در دنیا سرآمد بوده و محصولاتی مانند زرشک، زعفران و عناب آوازه‌اش را به آن سوی مرزها کشانده است. حالا باغات عناب در استان سفره ارتزاق صدها خانواده در این سرزمین بوده و هزاران نفر از این طریق امرار معاش می‌کنند.
این استان با ۹۸ درصد تولید عناب ایران به عنوان قطب انحصاری این محصول مطرح است اما به دلیل خام فروشی و نبود صنایع تبدیلی، سود دسترنج کشاورزان به جیب دلالان می‌رود.
در شرایطی که صادرات عناب می‌تواند به تجارتی سودآور تبدیل شود، در نبود بازار فروش و حضور پررنگ دلالان در بازار، تاکنون نتوانسته مرهم زخم‌های اقتصادی استان باشد.
هر چند بنا به گفته مسئولان، دولت برای حمایت از کشاورزان خرید توافقی را آغاز کرده اما عناب‌کاران معتقدند قیمت‌های تعیین شده پاسخگوی هزینه‌های کشاورزان نیست.
در شرایطی که کشاورزان امیدوار بودند تا وعده متولیان برای تحقق ایجاد انبار بورس عناب، راه خروجی برای مشکلات شأن باشد، متأسفانه قول نافرجام متولیان در ایجاد انبار بورس، امید کشاورزان را خشکانده و چشم‌انتظار عملیاتی شدن شعارها هستند.
جواد اشرفی، معاون وقت هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان جنوبی ۲۹ مرداد ماه ۱۴۰۲ در سومین آئین شکرگزاری عناب در شهرستان خوسف گفت: انبار بورس عناب در شهرستان خوسف طی ۲۰ روز آینده راه اندازی می‌شود.
از آن زمان تاکنون روزهای زیادی آمدند و رفتند، اما هنوز انبار بورس در همان مرحله وعده‌ها باقی مانده و گویی تمایلی برای تحقق ندارد.
بنا به گزارش‌های میدانی، در کنار مسائل ریز و درشتی مانند گرانی سم و کود، کمبود آب در برخی از باغات عناب اعم از خوسف بر کلاف مشکلات کشاورزان گره کور زده و خسارت‌های زیادی بر این قشر تحمیل می‌کند.
یک کشاورز از روستای سیوجان، بخش مرکزی در گفت و گو با مهر بیان کرد: در حال حاضر میزان عناب روی درخت، نسبت به سال گذشته ۲۰ درصد افزایش داشته اما از نظر کیفیت کاهش دارد.
رضا محمدی با بیان اینکه زمان برداشت حدود ۱۵ روز آینده است، افزود: با توجه به گرمای هوا، پیش‌بینی می‌شود محصول پیش از زمان موعود برسد که این امر، کیفیت را کاهش می‌دهد.
وی با گلایه از نبود کارخانه فرآوری، بیان کرد: همچنین محصول عناب نه تنها به دیگر کشورها صادر نمی‌شود بلکه در برخی شهرهای داخل هم محصولی ناشناخته است.
محمدی با بیان اینکه در حال حاضر تهران، قزوین و کرج بازارهای هدف هستند، افزود: متأسفانه به دلیل نبود مشتری، حدود ۲۰۰ تن عناب از کشاورزان سیوجان از سال گذشته در منازل و انبارها مانده و فروش نرفته است.
وی که خود خریدار عناب از کشاورزان است، افزود: تا بهمن ماه سال گذشته، متوسط هر هفته یک کامیون عناب به دیگر استان‌ها ارسال می‌کردم اما از این تاریخ تاکنون تنها یک کامیون بارگیری و ارسال کردم.
این کشاورز با اشاره به مشکلات پیش رو، بیان کرد: گران بودن سم، کود و بالابودن هزینه‌های کارگری از جمله مشکلات پیش رو است.
وی با بیان اینکه متأسفانه سهمیه آب چاه‌های کشاورزی کاهش یافته است، افزود: قطع شدن برق خود معضل جدیدی بوده که گریبان‌گیر کشاورزان شده است.
محمدی با بیان اینکه در بسیاری از باغات، درختان عناب خشکیده می‌شوند، گفت: علاوه بر این به دلیل کمبود آب، کشاورزان برخی از نهال‌های عناب را قطع می‌کنند.
وی با گلایه از چگونگی برگزاری جشنواره عناب بیان کرد: حضور مهمانان خارجی و کشوری در این جشنواره‌ها خالی بوده و باعث می‌شود عناب در هاله فراموشی باقی بماند.