گروه فرهنگ و هنر - این هفت تابلو از آثار فرشچیان، نمونه‌هایی روشن از چگونگی بازتاب اندیشه‌های دینی، فلسفی و ادبی در نگارگری معاصر ایران هستند و نشان می‌دهند که چگونه هنر می‌تواند زبان مشترک میان اسطوره و معنویت باشد.
به گزارش ایرنا، استاد محمود فرشچیان یکی از برجسته‌ترین نگارگران معاصر ایران است که آثار او آمیزه‌ای از هنر اصیل ایرانی، عرفان و اندیشه فلسفی به شمار می‌روند. در نقاشی‌های او، قلم جادویی و رنگ‌های خیره‌کننده در خدمت بیان مفاهیمی قرار گرفته‌اند که ریشه در سنت‌های دینی، ادبی و اسطوره‌ای دارند. یکی از نکات شاخص در آثار وی، توجه ویژه به عدد هفت است؛ عددی که از دیرباز در فرهنگ‌ها و ادیان گوناگون جایگاهی مقدس داشته است. در این مطلب نگاهی دارین به هفت اثر استاد که با مفهوم عدد هفت پیوندی عمیق دارند.
«سیمرغ»
این اثر الهام‌گرفته از منطق‌الطیر عطار نیشابوری است و در سال ۱۳۹۳ با تکنیک آکرلیک خلق شد. عطار در این منظومه، سفر پرندگان را برای یافتن پادشاه خود، سیمرغ، روایت می‌کند. این مسیر شامل هفت وادی یا هفت شهر عشق است: طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت و فقر. در پایان، تنها سی مرغ به مقصد می‌رسند و درمی‌یابند که سیمرغ همان انعکاس وجود خود آنهاست. استاد فرشچیان این داستان عرفانی را با ترکیب پرواز پرندگان، هاله نورانی سیمرغ و تضاد پرندگان بازمانده از سفر به شکلی هنرمندانه به تصویر کشیده است.
«خوان سوم رستم»
این اثر برگرفته از شاهنامه فردوسی است و نبرد رستم با اژدها را در سومین خوان به نمایش می‌گذارد.
استاد فرشچیان این روایت حماسی را با نگاهی عرفانی و نمادین بازآفرینی کرده است. نبرد رستم و اژدها به عنوان رویارویی خیر و شر، نور و ظلمت، و عقل و جهل تعبیر می‌شود. رنگ‌ها و حرکت‌های پیچان قلم، این صحنه را به جدالی اسطوره‌ای و جاودانه بدل ساخته‌اند.
«پنجمین روز آفرینش»
این اثر روایت روز پنجم از هفت روز آفرینش را بازنمایی می‌کند؛ روزی که خداوند پرندگان و آبزیان را آفرید. فرشچیان در این تابلو با نمایش پرواز هماهنگ پرندگان و حرکت ماهیان، لحظه‌ای سرشار از طراوت و شکوه را تصویر کرده است. ترکیب رنگ‌های زنده و نورانی، فضایی روحانی و بهشتی می‌آفریند که نشانگر حرکت هستی از کثرت به وحدت است.
«آسمان چهارم»
در فرهنگ عرفانی، آسمان‌ها مراتبی هفت‌گانه دارند. در این تابلو، استاد فرشچیان مرتبه‌ای از عوالم ملکوتی را با رنگ‌های شفاف و خطوط سیال به نمایش گذاشته است. فرشتگان و موجودات قدسی در پروازند و مرکز تابلو با نوری درخشان روشن شده است؛ نمادی از حقیقت الهی که سالک به سوی آن رهسپار می‌شود.
«عروج»
این تابلو صحنه‌ای از تعالی روح و پرواز آن به سوی عالم قدسی است. پیکره‌ها در حرکت صعودی به سوی نور بالا می‌روند و رنگ‌های درخشان و ترکیب‌بندی اثر فضایی مینوی می‌آفریند. «عروج» هم یادآور معراج پیامبران و هم نمادی از رهایی روح انسان در مسیر هفت‌گانه‌ سلوک معنوی است که به سوی کمال و حقیقت مطلق می‌گراید.
«سحر»
اثر «سحر»، نماد آغاز و بیداری معنوی است. استاد در این اثر با رنگ‌های ملایم سپیده دم و پرواز پرندگان در نور نخستین خورشید تصویری شاعرانه از دمیدن امید و حیات تازه به جهان آفریده است. این تابلو یادآور لحظه ای است که جان انسان نیز می‌تواند در یکی از هفت مرحله سلوک از تاریکی به سوی روشنایی رهسپار شود.
«شهید»
این اثر یکی از عمیق‌ترین تابلوهای استاد فرشچیان است. در آن، شهادت نه به‌عنوان مرگ، بلکه به منزله عروجی روحانی و جاودانگی تصویر شده است. پیکره شهید در میان رنگ‌های درخشان آسمانی به سوی نور بالا می‌رود. ترکیب عرفان حماسه و زیبایی در این اثر مفهومی والاتر از ایثار و جاودانگی را به تصویر می‌کشد و در عین حال با نماد هفت مرحله تکامل روح پیوندی پنهان برقرار می‌کند.
نتیجه‌گیری
آثار استاد فرشچیان بیش از آنکه صرفاً نقاشی باشند روایتهایی تصویری از تاریخ اسطوره، عرفان و باورهای فرهنگی اند. انتخاب عدد هفت در برخی از آثار او نشانی از پیوند ژرف میان هنر و معنویت است. این هفت تابلو، نمونه‌هایی روشن از چگونگی بازتاب اندیشه‌های دینی فلسفی و ادبی در نگارگری معاصر ایران هستند و نشان می‌دهند که چگونه هنر می‌تواند زبان مشترک میان اسطوره و معنویت باشد.