حمله اخیر اسرائیل به قطر، در کنار تبعات انسانی و سیاسی آن، یک تغییر مهم در معادلات امنیتی خاورمیانه را به‌وجود آورد. این حمله که بی‌تردید باعث تشدید تنش‌ها در منطقه شد، منجر به امضای توافقی تاریخی میان عربستان سعودی و پاکستان گردید. طبق این توافق، دو کشور متعهد شدند که در صورت حمله به یکی از آنها، دیگری نیز باید به دفاع از آن کشور بپردازد. این توافق، که به‌نوعی در راستای تقویت ائتلاف‌های امنیتی در برابر تهدیدات خارجی شکل گرفته، در چندین بعد ژئوپولتیک و استراتژیک قابل تحلیل است.
سران سعودی و پاکستانی به‌دنبال حمله اسرائیل به قطر، توافق کردند که در صورت تهدیدات نظامی علیه هر یک از آنها، دیگر کشور باید در کنار هم‌پیمان خود ایستاده و از آن دفاع کند. این توافق، به‌ویژه با توجه به اینکه پاکستان یکی از معدود کشورهای دارای سلاح هسته‌ای در منطقه است و عربستان سعودی نیز به‌دنبال تقویت توانمندی‌های نظامی خود بوده، یک واکنش سریع و قاطع به حمله اسرائیل محسوب می‌شود.
با امضای این توافق، نه تنها روابط امنیتی میان این دو کشور تقویت می‌شود، بلکه پیام سیاسی روشنی به کشورهای دیگر منطقه و جهان ارسال می‌شود که امنیت عربستان و پاکستان به‌ویژه در برابر تهدیدات خارجی، از جمله اسرائیل، به‌هیچ وجه قابل نقض نخواهد بود.
حمله اسرائیل به قطر و توافق عربستان و پاکستان، تأثیرات عمیقی بر معادلات امنیتی و ژئوپولتیک منطقه خاورمیانه خواهد داشت. به‌ویژه آنکه پاکستان به‌عنوان یک قدرت هسته‌ای در منطقه شناخته می‌شود و توانمندی‌های نظامی آن می‌تواند تعادل قدرت در خاورمیانه را تغییر دهد. از سوی دیگر، عربستان سعودی که در چند سال گذشته با کمک‌های مالی و تکنولوژیک به توسعه نیروهای نظامی خود پرداخته، با این توافق به‌طور غیرمستقیم قادر به بهره‌برداری از توانمندی هسته‌ای پاکستان خواهد بود.
این تغییر در معادلات دفاعی، به‌ویژه در شرایطی که ایران و اسرائیل هرکدام در تلاش برای تقویت نفوذ خود در منطقه هستند، ممکن است به رقابت‌های هسته‌ای جدیدی منجر شود. عربستان سعودی که تاکنون به‌طور رسمی از تولید سلاح هسته‌ای خودداری کرده، با نزدیک شدن به پاکستان و دسترسی به توانمندی‌های هسته‌ای این کشور، می‌تواند به عنوان یک نقطه‌عطف در آینده سیاست‌های هسته‌ای خود عمل کند.
این توافق نیز در سطح جهانی بازتاب‌های قابل توجهی خواهد داشت. از یک‌سو، کشورهای غربی به‌ویژه ایالات متحده که تاکنون از عربستان سعودی به‌عنوان متحدی استراتژیک در منطقه خاورمیانه حمایت کرده‌اند، با دیدگاه متفاوتی نسبت به روابط امنیتی میان عربستان و پاکستان خواهند نگریست. این همکاری به‌ویژه به‌دلیل حضور پاکستان به‌عنوان یک کشور هسته‌ای، ممکن است نگرانی‌هایی را در میان قدرت‌های بزرگ ایجاد کند.
از سوی دیگر، چین که در سال‌های اخیر روابط اقتصادی و نظامی خود را با پاکستان به‌طور چشمگیری گسترش داده، ممکن است از این توافق حمایت کند، چرا که تقویت قدرت دفاعی پاکستان می‌تواند به تقویت نفوذ چین در منطقه نیز کمک کند. در مقابل، اسرائیل که همواره به دنبال حفظ امنیت خود در برابر تهدیدات منطقه‌ای بوده، ممکن است این توافق را تهدیدی جدی برای ثبات امنیتی خود ببیند و به‌دنبال ایجاد ائتلاف‌های جدید برای مقابله با این چالش باشد.
اگرچه این توافق در حال حاضر یک حرکت استراتژیک مهم به‌نظر می‌رسد، اما در عمل ممکن است چالش‌های متعددی پیش روی آن قرار گیرد. یکی از این چالش‌ها، اعتماد است. عربستان سعودی و پاکستان هر دو در عرصه سیاست‌های منطقه‌ای دارای منافع خاص خود هستند و ممکن است در مواردی منافع متناقضی داشته باشند که اجرای تعهدات دفاعی میان آنها را پیچیده کند. همچنین، چالش‌های داخلی و فشارهای بین‌المللی می‌تواند باعث کندی یا تغییر در اجرای این توافق شود.
توافق دفاعی جدید میان عربستان سعودی و پاکستان، که در واکنش به حمله اسرائیل به قطر شکل گرفت، نشان‌دهنده یک تغییر اساسی در معادلات امنیتی و استراتژیک منطقه خاورمیانه است. این توافق می‌تواند پایه‌گذار ائتلافات جدیدی در منطقه باشد و به‌ویژه در عرصه هسته‌ای تحولات مهمی را رقم بزند. در حالی که این همکاری می‌تواند به عنوان یک سد دفاعی در برابر تهدیدات خارجی عمل کند، باید دید که در آینده چگونه کشورهای دیگر به این تحولات واکنش نشان خواهند داد و آیا این توافق پایدار خواهد ماند.