هفته‌های گذشته در حالی که نهاد‌های امنیتی و بالادستی کشور از احتمالا بالای فعال شدن اسنپ بک اطلاع داشتند، مسعود پزشکیان اشاره مهمی به نقش تندروی‌ها در وضعیت کشور کرد. او گفته بود: دغدغه اصلی من، حتی پیش از بحث اسنپ‌بک، آن چیزی است که در داخل کشور در حال رخ دادن است. نگرانی اصلی من درباره نغمه‌ها و صدا‌هایی است که بلند می‌شود و می‌خواهد همین وحدت و انسجام نوپایی را که تازه در حال شکل‌گیری‌ست، تضعیف کند.
پدیده‌ی تندروی در سیاست ایران تنها به جدل‌های داخلی محدود نمانده، بلکه بار‌ها در عرصه‌ی بین‌المللی نیز کشور را با هزینه‌های سنگینی مواجه کرده است. تصمیمات و رفتار‌های افراطی، به‌ویژه زمانی که پای منافع ملی و پرونده‌های حساس دیپلماتیک در میان بوده، نه‌تنها فرصت‌های تاریخی برای کاهش فشار‌ها را از بین برده، بلکه زمینه‌ی تحریم‌های تازه‌تر و انزوای بیشتر ایران را فراهم کرده است.
نمونه‌ی روشن آن، قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها است که در مجلس تصویب شد. در ظاهر هدف این قانون افزایش فشار بر طرف‌های غربی بود، اما در عمل به اذعان حسن روحانی و محمد جواد ظریف باعث شد مسیر مذاکرات احیای برجام به بن‌بست بخورد.
تندروی داخلی می‌تواند زیان مضاعف برای کشور به همراه داشته باشد
محمد عطریانفر، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، در گفت‌و‌گو با رویداد۲۴ درباره اظهارات اخیر مسعود پزشکیان نسبت به برخی رفتار‌های افراطی گفت: «تذکر مدیران ارشد کشور در بحران‌های پیش‌رو نسبت به حرکت‌های افراطی و تندروی برخی از نیرو‌های پیرامون، همواره یک امر جاری بوده است. روسای جمهور گذشته نیز در برهه‌های مختلف، چنین هشدار‌هایی داده‌اند و به نظر من این موضوع پدیده‌ای جدید یا متفاوت نیست.»
او ادامه داد: «آنچه آقای پزشکیان مطرح کرده، بیشتر در قالب یک گفت‌وگوی صمیمانه با جامعه است. پیام اصلی او این است که مبادا رفتار‌های تند بتواند آثار منفی بر اعتماد مردم بگذارد. پشتوانه اصلی کشور پس از جنگ، انسجام ملی و همگرایی عمومی بود که توانست به موقعیت ایران، رهبر انقلاب و سایر نهاد‌ها قدرت و استحکام ببخشد. امروز نیز این انسجام برای همه ما ارزشمند و مایه افتخار است و هشدار رئیس‌جمهور دقیقاً به این نقطه بازمی‌گردد؛ یعنی مراقبت از این ستون نیرومند توانمندی ملی.»
عطریانفر با اشاره به مقایسه‌ای که رئیس‌جمهور در سخنانش مطرح کرده بود، توضیح داد: «آقای پزشکیان حق دارد بگوید که خطرات ناشی از تندروی‌های داخلی شاید مهم‌تر از تهدیدات خارجی باشد. زیرا دشمنان ما در عرصه بین‌المللی، اعم از قدرت‌های استکباری و کشور‌های غربی، طبیعتاً بر اساس رفتار‌های خصمانه خودشان عمل می‌کنند. آنها در قالب تحریم‌ها، از ابزار‌های شورای امنیت و سایر نهاد‌های بین‌المللی استفاده کرده‌اند و همواره علیه ایران گام برداشته‌اند.»
این فعال سیاسی افزود: «ما این منش دشمنان خارجی را می‌شناسیم و طبیعی است که از آنان انتظاری جز دشمنی نداشته باشیم. اما وقتی در داخل کشور و در میان نیرو‌های خودی، به جای همدلی و کمک، شاهد بروز تندروی‌هایی باشیم که انسجام ملی را تهدید می‌کند، زیان آن برای ما مضاعف خواهد بود. چرا که در شرایطی که انتظار یاری و همراهی داریم، اگر حرکت‌ها به سمت افراط و ضربه به وحدت اجتماعی برود، خسارت‌ها چند برابر می‌شود.»
به گفته عطریانفر، پیام پزشکیان را باید در همین چارچوب تفسیر کرد: «این تذکر یک هشدار متعارف و قابل توجه است که یادآور می‌شود مراقبت از انسجام داخلی در مواقع بحران از هر موضوع دیگری اهمیت بیشتری دارد.»
نمازی: نگاه «جنگ سردی» تندرو‌ها سیاست ایران را منزوی کرده است
علی‌محمد نمازی، فعال سیاسی و عضو حزب کارگزاران سازندگی، در گفت‌و‌گو با رویداد۲۴ با انتقاد از جریان‌های تندرو در کشور، بر این نکته تأکید کرد که اتخاذ رویکرد‌های افراطی در موضوعات کلان و سرنوشت‌ساز، به‌ویژه در زمینه مذاکره با غرب و به‌خصوص ایالات متحده آمریکا، نه‌تنها سودی برای کشور ندارد بلکه به انزوای بیشتر ایران در عرصه بین‌المللی می‌انجامد.
نمازی در تشریح دیدگاه خود اظهار داشت: «رفتار گروه‌های تندرو در عرصه سیاسی، به‌ویژه هنگامی که موضوعی، چون مذاکره مطرح می‌شود، آشکارا نشان‌دهنده عدم تعادل و ناپختگی در نگاه و روش آنان است. در شرایطی که کشور بیش از هر زمان دیگری نیازمند عقلانیت، خویشتنداری و اتخاذ تصمیمات حساب‌شده است، این جریان‌ها با برخورد‌های هیجانی و مواضع غیرمنطقی صحنه سیاست را ملتهب می‌سازند.»
وی با اشاره به عملکرد برخی نمایندگان مجلس، گفت: «نمایندگان جبهه پایداری که بر کرسی قانون‌گذاری تکیه زده‌اند، بار‌ها و بار‌ها چنین رفتار‌های غیرمنطقی و شتابزده‌ای را از خود بروز داده‌اند. ریشه این اقدامات را باید در نوعی روحیه افراطی و ناتوانی در اتخاذ رویکرد‌های متوازن و عادلانه جست‌و‌جو کرد. آنان به‌گونه‌ای بر یک موضع خاص پافشاری می‌کنند که حتی در مواجهه با تحولات تازه و تغییر شرایط، حاضر به بازنگری و اصلاح دیدگاه‌های خود نیستند.»
نمازی ادامه داد: «این افراد یا به‌طور مطلق و افراطی از یک موضوع دفاع می‌کنند یا به‌شدت در برابر آن موضع‌گیری می‌کنند، بی‌آنکه توجهی به عواقب واقعی این نوع برخورد‌ها داشته باشند.»
وی در ادامه متذکر شد: «سیاست‌هایی که به‌طور غیرواقع‌بینانه به دنیای گذشته و رقابت‌های سرد جنگی نگاه می‌کنند، تنها به انزوای بیشتر کشور منجر خواهند شد. چنین رفتار‌هایی بیش از هر چیز بیانگر بی‌اطلاعی آنان از واقعیت‌های کشور و بی‌خبری از شرایط پیچیده و پرتحول جهان معاصر است.»
این عضو حزب کارگزاران با تأکید بر لزوم نگاه ملی و آینده‌نگرانه افزود: «اگر مدعیان تندرو از منافع درازمدت کشور و وضعیت بحرانی کنونی شناخت دقیقی داشتند، درمی‌یافتند که اصرار بر ادامه سیاست‌های گذشته و تکرار شعار‌هایی همچون مرگ بر آمریکا نه‌تنها دستاوردی برای ایران ندارد، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز خسارات جبران‌ناپذیر اقتصادی و سیاسی شود.»
نمازی یکی از مهم‌ترین دلایل این نوع رویکرد را ناآگاهی نسبت به مناسبات و تحولات جهانی دانست و گفت: «امروز دیگر دوره استعمار مستقیم و سلطه‌گری سنتی قدرت‌های بزرگ به پایان رسیده است. اکنون جهان درگیر رقابت‌های جدی بر سر منابع محدود و فرصت‌های راهبردی است. در چنین شرایطی کشوری می‌تواند سهم بیشتری از این فرصت‌ها به دست آورد که با عقلانیت و تدبیر، روابط سازنده و متوازن با دیگر کشور‌ها برقرار کند.»
او در پایان هشدار داد: «سیاست‌هایی که همچنان با ذهنیت گذشته و نگاه ایستا به روابط بین‌الملل پیش برده می‌شوند، تنها نتیجه‌ای جز انزوای بیشتر ایران نخواهند داشت. کشور امروز بیش از هر چیز به تصمیم‌گیری خردمندانه، تعامل مثبت با جهان و استفاده از ظرفیت‌های بین‌المللی نیاز دارد؛ چراکه این مسیر می‌تواند منافع واقعی مردم را تأمین و آینده‌ای روشن‌تر برای ایران رقم بزند.»