سرمقاله
صفحات روزنامه
اخبار آنلاین
سیاست خارجی ایران در طول سالیان گذشته متناسب باتحولات جهانی پرنوسان بوده است. یکی از درخشانترین دستاوردهای سیاست خارجی ایران برجام بود. برجام در نگاه ما روزنامهنگاران و هر ایرانی وطن دوست برگ برنده در مصاف نابرابر تعریف و تمجید میشد اما بیتوجهی به شیطنتها و ظرافتهای حقوقی غربیها به خصوص در گنجاندن «اسنپ بک»، بنبست کنونی یعنی برگشت تحریمها را رقم زدند. سخنرانی دکتر پزشکیان در هشتادمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل به جای بن بست شکنی در سیاست خارجی به تشدید دوقطبی داخلی منجر شده است. اصلاح طلبان که در طلیعه سفر، مذاکره مستقیم با ترامپ را تنها راه حل و عامل برون رفت قلمداد میکردند، با شنیدن سخنرانی تکراری آقای رئیس جمهور دچار افسردگی و یاس زاید الوصف شدهاند . در سوی دیگر اصولگرایان پایداریچی سر ذوق آمدهاند و سخنرانی دکتر پزشکیان را عامل اقتدار وعزت میشمارند. به نظر نگارنده همانقدر که نسخه مذاکره مستقیم باترامپ متوهمانه و برآمده از ذهنهای گلخانهای بود، استقبال زاید الوصف و تجلیلهای اغراق آمیز پایداریجیها از سخنرانی صورت گرفته غیر واقعی و ناظر بر منافع ملی نیست . جامعه و کنشگران حق دارند که منتظر ابتکار عمل مقامات در برون رفت شرایط کشور از حالت تعلیق و احیانأ جنگ جدید باشند. با این سخنرانیها و تاکید مکرر مواضع و تغییر لحن، بن بستهای پیش رو حل نخواهد شد . سیاست خارجی کشور باید ابتکار عمل راهگشا نشان دهد. طرح گفتگویی تمدنهای سیدمحمدخاتمی در زمان خود یک ابتکار عمل و عامل تغییر زمین بازی بود . شخصاً منتظر ارائه یک ایده راهگشا توسط دکتر پزشکیان بودم و بطور طبیعی این ایده را بایست مجموعه دستگاه دیپلماسی کشور تهیه و پردازش جهت ارائه توسط رئیس جمهور میکردند و این اتفاق نیفتاد . جالب است در هیچ کجای بخشهای حاکمیت پیرامون ایدههای راهگشا بحث جدی وگفت شنود انجام نمیگیرد . بحثها زیر سقفهای کوتاه با پیشفرضهای ثابت و نتایج تکراری انجام میگیرد. چندباری پیشنهاد فراخوان راهکارهای برون رفت با لحاظ حفظ اصل ایران و دفع خطر جنگ را ارائه دادهام ولی روزمرگی مانع توجه است. هم اکنون در کشور ایدههای اولیه در بین برخی کنشگران مطرح است که لازم است در مقیاس منافع ملی مورد بحث جدی اتاقهای مشورتی قرارگیرند. بعنوان مثال برخی میگویند درحوزه سیاست خارجی هیچ کارت بازی تعیین کننده نداریم ولی کارت بازی داخلی همچون طرح آشتی ملی و اصلاحات ساختاری کارساز است گروهی هم معتقدند ساخت بمب اتم تنها راه بازدارنده شرایط کنونی است. برخی تایید ایده دو دولتی درفلسطین را راهگشا میشمارند . و ایدههای دیگری که ارزش گفت و شنود دارد. بر این اساس با دست فرمان کنونی سیاست خارجی کشور همچون شخصی است که سوار بر تردمیل ساعتهای متوالی عرق ریزان میدود ولی همواره درنقطه اول است .