سرمقاله
صفحات روزنامه
اخبار آنلاین
ثبت رکورد بالاتر از 4 گیگابیت بر ثانیه روی شبکه 5G همراه اول
پایان موفق مزایده مدال طلای محمد باقریمعتمد برای حمایت از نابغه ایرانی
عملکرد درخشان صنایع پلیمر گچساران در اعتماد به سازندگان داخلی؛ ۱۸.۶درصد بیشتر از برنامه
برگزاری همایش ملی فرصتهای سرمایهگذاری ICT با مشارکت همراه اول
در حالی که تورم حاکم بر بازار کاغذ و تجهیزات اداری، نرخ خدمات چاپ و تکثیر را در سالهای اخیر با جهشی بیسابقه مواجه کرده است، ظهور پلتفرمهای ارائه دهنده خدمات آنلاین، معادله قیمتگذاری در این بازار را برهم زدهاند. گزارشهای میدانی حاکی از آن است که شکاف قیمتی میان «دفاتر فنی سنتی» و «مراکز چاپ آنلاین» گاهی به بیش از ۵۰ درصد میرسد. اما این ارزانی از کجا نشأت میگیرد؟ آیا کیفیت فدای قیمت میشود یا یک مدل اقتصادی جدید در کار است؟
به گزارش سرویس اقتصادی، شاید تا همین چند سال پیش، ایستادن در صفهای طولانی مراکز کپی و پرینت روبروی دانشگاهها یا در مراکز اداری شهر، بخشی جداییناپذیر از زندگی دانشجویان، کارمندان بود. اما امروز، تغییر سبک زندگی دیجیتال و فشار اقتصادی، کاربران را به سمت یافتن راهکارهای جایگزین و مقرونبهصرفهتر سوق داده است.
صنعت چاپ دیجیتال، به عنوان یکی از صنایع وابسته به واردات (از کاغذ و تونر گرفته تا خودِ دستگاههای چاپ)، مستقیماً تحت تأثیر نوسانات ارزی قرار دارد. با این حال، مشاهده میکنیم که برخی سرویسهای اینترنتی توانستهاند با وجود این فشارها، قیمت نهایی را برای مصرفکننده پایین نگه دارند. در این گزارش، به واکاوی دلایل این پدیده میپردازیم.
برای درک بهتر علت تفاوت قیمتها، ابتدا باید نگاهی به ساختار هزینهای دفاتر فنی سنتی بیندازیم. یک مغازه فتوکپی در سطح شهر، با چالشهای متعددی روبروست که مستقیماً بر قیمت تمامشده هر برگ چاپ تأثیر میگذارد:
مجموع این عوامل باعث میشود که یک واحد صنفی کوچک، حتی با حداقل سود هم نتواند قیمتهای خود را از حد مشخصی پایینتر بیاورد.
در مقابل مدل سنتی، چند سالی است که پلتفرمهای پرینت آنلاین وارد بازار ایران شدهاند. این سرویسها دقیقاً مشابه آنچه اسنپ برای حملونقل یا دیجیکالا برای خردهفروشی انجام دادند، در حال تغییر ساختار بازار چاپ هستند.
در این مدل، کاربر نیازی به مراجعه حضوری ندارد. فایل خود را (چه یک جزوه ۵۰ صفحهای باشد و چه یک سفارش تیراژ بالای شرکتی) در وبسایت آپلود میکند، نوع کاغذ، رنگ (سیاه و سفید یا رنگی)، نوع صحافی و سایر جزئیات را انتخاب کرده و سفارش را درب منزل یا محل کار تحویل میگیرد.
اما جذابیت اصلی این سرویسها برای کاربران، فراتر از راحتی، مسأله «قیمت» است. بررسیها نشان میدهد که در سفارشات با حجم متوسط و بالا، استفاده از خدمات آنلاین میتواند هزینهها را به شکل چشمگیری کاهش دهد. این کاهش هزینه نه به دلیل کاهش کیفیت، بلکه ناشی از تغییر مدل کسبوکار است.
اگر کیفیت کاغذ و چاپ در هر دو روش یکسان باشد، این سؤال پیش میآید که مراکز آنلاین چگونه حاشیه سود خود را حفظ میکنند؟ پاسخ در ۴ اصل اقتصادی نهفته است:
مراکز بزرگ چاپ آنلاین نیازی به حضور در گرانترین نقاط تجاری شهر ندارند. کارگاههای این مراکز معمولاً در مناطق غیرتجاری، سولههای حاشیه شهر یا طبقات زیرین ساختمانها با اجارهبهای بسیار پایینتر مستقر هستند. حذف هزینه دکوراسیون، تابلوهای تبلیغاتی گرانقیمت و اجارههای نجومی، مستقیماً باعث کاهش قیمت نهایی برای مصرفکننده میشود.
در علم اقتصاد، پدیدهای به نام «صرفه به مقیاس» (Economies of scale) وجود دارد. وقتی یک مرکز آنلاین روزانه دهها هزار برگ چاپ انجام میدهد، میتواند کاغذ و تونر را مستقیماً از واردکنندگان اصلی و در حجم کانتینری خریداری کند. قدرت چانهزنی این مراکز در خرید مواد اولیه بسیار بالاتر از یک مغازهدار معمولی است و این تفاوت قیمت خرید، به مشتری نهایی منتقل میشود.
دفاتر فنی معمولی اغلب از دستگاههای فتوکپی اداری استفاده میکنند که سرعت متوسط و هزینه استهلاک نسبتاً بالایی دارند. در مقابل، مراکز تخصصی آنلاین از دستگاههای چاپ دیجیتال صنعتی (High-Production) استفاده میکنند. این دستگاهها اگرچه سرمایهگذاری اولیه میلیاردی نیاز دارند، اما هزینه تمامشده چاپ هر برگ در آنها بسیار پایینتر است و میتوانند هزاران برگ را در زمان کوتاهی آماده کنند.
یکی دیگر از مزایای پلتفرمهای آنلاین، شفافیت در قیمتگذاری است. در مراجعات حضوری، گاهی ممکن است قیمتها بر اساس ظاهر مشتری یا میزان عجله او تغییر کند! اما در سیستمهای آنلاین، یک ماشینحساب هوشمند بر اساس نرخ مصوب و الگوریتمهای تخفیف حجمی، قیمت دقیق را پیش از ثبت سفارش به کاربر نمایش میدهد و امکان هیچگونه اعمال سلیقهای وجود ندارد.
با وجود تمام مزایای ذکر شده، انتخاب بین روش سنتی و آنلاین بستگی به نوع نیاز کاربر دارد.
اگر نیاز به کپی فوری یک یا دو برگ مدرک شناسایی دارید، قطعاً مراجعه به نزدیکترین دفتر فنی منطقیتر است، زیرا هزینه ارسال در سفارشات آنلاین برای تیراژ بسیار پایین توجیه اقتصادی ندارد.
اما اگر دانشجو هستید و نیاز به چاپ جزوات درسی دارید، یا صاحب کسبوکاری هستید که به کاتالوگ، بروشور و اسناد اداری در تیراژ متوسط و بالا نیاز دارید، استفاده از سرویسهای چاپ آنلاین بدون شک گزینه برنده است. در این حالت، نهتنها هزینه هر برگ گاهی تا ۵۰ درصد کاهش مییابد، بلکه در زمان گرانبهای شما برای رفتوآمد و انتظار نیز صرفهجویی میشود.
به نظر میرسد آینده این بازار، ترکیبی از این دو مدل خواهد بود؛ بقای دفاتر فنی برای نیازهای فوری و محلی، و رشد روزافزون پلتفرمهای آنلاین برای سفارشات برنامهریزیشده و حجیم.