محققان بعد از ۵۰ سال تحقیق عامل اصلی نابودی ازدواج‌ها را کشف کردند. به گفته محققانی که به مدت ۵۰ سال روی زوج‌‌ها مطالعه کرده‌اند، اغلب روابط به دلیل ارتباط ضعیف شکست می‌خورند. آنها چهار مورد از مشکل‌سازترین انواع ارتباط در روابط را شناسایی کردند که از این میان، «تحقیر کردن» به عنوان اصلی ترین عامل نابودی روابط معرفی شده است.
اصلی ترین عامل نابودی روابط چیست؟
دکتر جان گاتمن (John Gottman)، روانشناس، در کتاب خود «چه چیزی طلاق را پیش بینی می‌کند؟»، بر اساس مطالعاتی که بر روی ۴۰هزار زوج انجام داد، چهار نوع از مشکل سازترین انواع ارتباط در روابط را این‌طور شناسایی می‌کند:
تحقیر: عدم احترام به شریک زندگی خود (به‌عنوان نمونه؛ برچسب زدن، توهین، چشم غره رفتن، تمسخر).
انتقاد: حمله به شخصیت او.
حالت تدافعی: محافظت از خود در برابر انتقاد با بهانه جویی یا سرزنش کردن.
بی‌اعتنایی: کناره گیری از برقراری ارتباط با نادیده گرفتن، توجه نکردن یا مشغول نشان دادن خود.
گاتمن می‌گوید از میان این چهار مورد، بزرگ‌ترین عامل پیش‌ بینی‌ کننده یک رابطه شکست خورده، تحقیر است.
تحقیر چگونه است؟
تحقیر چیزی بیش از انتقاد یا گفتن چیزهای منفی است. تحقیر زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از طرفین رابطه ادعا می‌کند که باهوش‌تر است، اخلاق بهتری دارد یا به عبارت ساده انسان بهتری نسبت به دیگری است.
به عنوان مثال، قطع مداوم صحبت های طرف مقابل بی‌احترامی است. اما زمانی تبدیل به تحقیر می‌شود که پریدن در حرف دیگری، نه ناشی از اشتیاق بیش از حد برای صحبت کردن، بلکه برای نشان دادن این باشد که نشان دهیم او هیچ حرف جالب و مهمی برای زدن ندارد.
هنگامی که این رفتار مدام تکرار می‌شود و زمانی که با قصد انجام می‌شود، هر رابطه ای را با مشکل مواجه می‌کند. فردی که در رابطه تحقیر می‌شود احساس بی‌ارزش بودن و دوست داشته نشدن می‌کند.
تحقیر کردن چگونه روابط را نابود می‌کند؟
تحقیر باعث می‌شود که طرفین رابطه به هیچ‌عنوان احساس نکنند که پشت یکدیگر هستند. به جای اینکه جمله «من و تو با هم در مقابل مشکلات می‌ایستیم» صدق کند، زوج ها به رقیب همدیگر تبدیل می‌شوند و هرگز نمی‌دانند چه زمانی ممکن است مورد حمله یا تخریب طرف مقابل قرار بگیرند.
این اغلب از این موضوع ناشی می‌شود که افراد احساس می‌کنند روی پای خودشان ایستاده‌اند و در حال محافظت از خود هستند، که معمولا رفتار خوبی است. اما مشکل این است که آنها از خود در برابر شریک زندگی‌شان محافظت می‌کنند و در حالی که او را تخریب می‌کنند، سعی می‌کنند خود را بالا ببرند.
تحقیر فقط برای روابط بد نیست، برای سلامتی ما نیز مضر است. ما برای زنده ماندن به یکدیگر نیاز داریم و تحقیر پیوند ما با دیگران را قطع یا تهدید می‌کند.
تحقیقات نشان داده است افرادی که در ارتباطات خود از تحقیر استفاده می‌کنند، بیشتر به بیماری های مختلف از جمله سرطان، بیماری قلبی و سایر بیماری‌ها مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا مبتلا می‌شوند.