علی‌اکبر صالحی رئیس سابق سازمان انرژی اتمی و معاون پژوهشی و قائم‌مقام رئیس فرهنگستان علوم روز گذشته در نشست علمی «نظام علم، فناوری و نوآوری کشور؛ فرصت‌ها، چالش‌ها و راهکارها» که به صورت آنلاین در محل فرهنگستان علوم برگزار شد، با تاکید بر برقراری روابط بین‌المللی برای کشورها، افزود: نمی‌توانیم درهای کشور را ببندیم و حتی با دارا بودن با استعدادترین انسان‌ها انتظار داشته باشیم که سقف محدود ما، وسیع شود.
وی با بیان اینکه برای دارا بودن سقف نامحدود نیازمند تعامل با دنیا هستیم، اظهار کرد: تکلیف روابط بین‌الملل ما مشخص نیست، ولی توافقات با عربستان سعودی نشان می‌دهد اتفاقات و یک واقع‌نگری در حال رخ دادن است.
صالحی با اشاره به انتشار مقاله‌ای در یکی از نشریات دنیا با عنوان «با ایران چگونه رفتار کنیم»، ادامه داد: در بخشی از این مقاله آمده است تا آنجایی که می‌توان، برای نخبگان ایرانی ویزا صادر شود، همانطور که مشاهده می‌شود امریکا به راحتی به نخبگان ایرانی ویزا می‌دهد. این امر موجب خواهد شد که ایران از نخبگان تهی شود، ضمن آنکه امریکا کارنامه خوبی از ایرانیان نخبه مقیم دارد.
معاون پژوهشی فرهنگستان علوم، خاطر نشان کرد: در مقابل، تفکر دیگری در کشور حاکم است. به یکی از استاندارهای فرهیخته کشور گفته شد که نخبگان و پزشکان کشور در حال مهاجرت هستند و ایشان گفتند “خب بروند”!؛ زمانی که فهم و درک ما از مهاجرت در حد استاندار فرهیخته کشور به این اندازه باشد، می‌تواند خطرناک باشد.
صالحی با تاکید بر اینکه نیاز است تا اهمیت مهاجرت نخبگان از کشور برای مقامات ارشد نظام تشریح شود، خاطر نشان کرد: اگر ما امسال گندم به میزان کافی نداشته باشیم، می‌توانیم آن را وارد کنیم، ولی اگر ۱۰۰ جراح متخصص نداشته باشیم، نمی‌توانیم آنها را وارد کنیم.
وی، موضوع مهاجرت را یک موضوع خطرناک توصیف کرد و اضافه کرد: نیاز است به اصل این موضوع توجه شود.
صالحی، به موضوع جذب نخبگان خارجی به کشور اشاره کرد و یادآور شد: زمانی که امریکا از نخبگان ایرانی، هندی، چینی و سایر کشورها بهره می‌برد و کشور خود را می‌سازد، ما نه تنها می‌گوییم نخبگان از کشور بروند، بلکه به مهاجران خارجی از کشورهای عراق، افغانستان و آذربایجان که علاقه‌مند به ماندن در ایران هستند نیز اجازه تابعیت نمی‌دهیم!
قائم مقام رئیس فرهنگستان علوم ادامه داد: زمانی که در وزارت امور خارجه بودم، تلاش‌های بسیاری کردم تا به مهاجرانی که تاجر و کارآفرین و نخبه و عالم هستند، تابعیت دهیم؛ ولی افتخار ما این بود که از ابتدای رژیم گذشته تاکنون تنها ۱۶۰۰ تابعیت صادر شده است و این سوال مطرح می‌شود که این امر افتخار محسوب می‌شود، در حالی که در امریکا در ثانیه ۱۶۰۰ تابعیت صادر می‌کنند.
صالحی تاکید کرد: اگر ما نمی‌توانیم نخبگان را در کشور نگه داریم، لااقل راه آمدن نخبگان کشورهای دیگر به کشور را هموار کنیم تا به ایران بیایند.
وی با تاکید بر اینکه اگر کشور از نخبگان خالی شود، ایران درست نخواهد شد، از ستاری درخواست کرد که اکنون با توجه به جایگاهی که دارد و اعتقادی که مقام معظم رهبری به وی دارد، حسن استفاده را برای رفع چالش‌ها ببرد.
قائم‌مقام رئیس فرهنگستان علوم با اشاره به وضعیت آزمایشگاه‌های دانشگاه‌ها، یادآور شد: چه می‌شود که در زمانی حافظ و سعدی و در زمان دیگری ابن سینا و فارابی می‌آیند و به ناگهان خاموش می‌شویم؟ ما نیاز به اکوسیستم نخبگان داریم.
صالحی با اشاره به تجربیات کشورهای دیگر، گفت: شنبه و یکشنبه برای غربی‌ها مهم است، چون می‌خواهند در تعطیلات باشند، ولی زمانی که من در دانشگاه امریکا بودم، اساتید این دو روز در دانشگاه بودند و دانشگاه‌ها، شبانه‌روز کار می‌کنند و هرگز دانشگاه تعطیل نمی‌شود.
وی اضافه کرد: یک نخبه یک زندگی قابل قبول، دسترسی به بهداشت و سلامت و تحصیل بچه‌هایش در مدارس خوب را می‌خواهد. این‌ها اکوسیستم نخبگان را تشکیل می‌دهد و هم‌اکنون با توجه به اتفاقاتی که در کشور رخ داد و خوشبختانه عقلانیتی که ایجاد شده و امیدوارم در مسیر همین عقلانیت به پیش برویم، فرصت آن رسیده است که با حضور دکتر ستاری در این شورا، این اکوسیستم در کشور ایجاد شود.