در شرایط سخت و طاقت‌فرسای تحریم‌های یک‌جانبه و ناجوانمردانه بیش از هر بخش دیگر، تولید و اقتصاد است که باید تاب‌آوری و مقاومت داشته باشد که این امر جز با تداوم حرکت در مسیر اقتصاد مقاومتی و استفاده فزاینده از ظرفیت‌های علمی و تخصصی داخلی میسر نخواهد شد. شرکت فولاد هرمزگان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد خام کشور از ابتدای بهره‌برداری و به‌ویژه در سال‌های اخیر، با سرمایه‌گذاری‌های مؤثر و هدفمند و حمایت‌های هوشمندانه از سازندگان و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی، در این مسیر سخت، اما روشن، گام‌های بزرگی برداشته و به موفقیت‌های ارزشمندی دست یافته است. در متن حاضر مسیب فروغی معاون خرید شرکت فولاد هرمزگان ضمن پاسخ به سؤالات خبرنگار روابط عمومی به تشریح دستاوردها و اقدامات شرکت در حوزه خرید، بومی‌سازی و حمایت از سازندگان و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی پرداخته است. با ما همراه باشید.
قدری درباره معاونت خرید فولاد هرمزگان و استراتژی‌های آن توضیح دهید.
مدیریت زنجیره تأمین کالا و خدمات جریان پویایی است که دارای اجزای ثابت مستمری مانند گردش اطلاعات، کالا، خدمات و منابع مالی بین واحدهای خرید و تأمین‌کنندگان شامل سازندگان، توزیع‌کنندگان و خرده‌فروشان است و کارایی آن از طریق سودآوری یا ارزش زنجیره تأمین حاصل از اختلاف ارزش محصول و هزینه‌های تأمین قابل ارزیابی است. معاونت خرید شرکت فولاد هرمزگان با هدف تأمین پایدار، اقتصادی، به‌موقع و باکیفیت، در ساختار سازمانی خود دارای بخش‌های مختلف مدیریتی، مانند خرید مواد اولیه و مصرفی، خرید تجهیزات و قطعات یدکی برق و مکانیک، امور قراردادها، مدیریت برنامه‌ریزی و پشتیبانی خرید و کنترل مواد است که در سال 1401 با راه‌اندازی سیستم گزارش‌های آنلاین و عارضه‌یابی فرایند و رفع موانع و حذف گلوگاه‌ها اقدام به خرید اقتصادی کالاهای استراتژیک نموده تا بتواند با کاهش بهای تمام‌شده کالاهای اساسی، ارزش زنجیره تأمین را بهبود دهد. گفتنی است با توجه به شرایط رکود بازار، معاونت خرید شرکت فولاد هرمزگان سیاست‌ها و اقداماتی جهت کاهش بهای تمام‌شده هزینه‌های تأمین، به‌منظور افزایش سودآوری در سال 1401 در پیش گرفته که عمده‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: عقد قراردادهای بلندمدت؛ ایجاد تغییرات بهینه در برخی قراردادهای از قبل منعقدشده کالاهای استراتژیک؛ به‌منظور کاهش میانگین بهای تمام‌شده؛ توسعه و تعمیق روابط بلندمدت با تأمین‌کنندگان کالاهای استراتژیک به‌منظور استفاده از تخفیف‌ها؛ تقویت بانک اطلاعاتی تأمین‌کنندگان به‌منظور افزایش قدرت چانه‌زنی در قیمت.
رویکرد معاونت خرید را در حوزه تأمین و بومی‌سازی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
معنای عملی بومی‌سازی در ایران، اصلاح زنجیره تأمین از طریق تغییر استراتژی خرید قطعات و مواد مصرفی با هدف اصلی ایجاد شرایط تأمین پایدار در زنجیره تأمین و هدف فرعی کمک به صنایع تولیدکننده قطعات و مواد اولیه داخلی (حمایت از تولید داخلی و صنایع دانش‌بنیان ذیل اقتصاد مقاومتی) است. ازآنجا‌که تأمین کالا و خدمات دارای یک الگوی چندهدفه است، نقش آن هم در کسب سودآوری و موفقیت سازمان چندوجهی خواهد بود؛ ازاین‌رو امروزه تأمین کالا و خدمات، مهم‌ترین و پیچیده‌ترین فرایند در سازمان است؛ به‌طوری‌که بیش از 90 در صد هزینه‌های یک سازمان در این فرایند رخ می‌دهد و کوچک‌ترین اشتباه در آن می‌تواند اثرات مخرب و غیرقابل جبران بر سود و ارزش سهام و... داشته باشد. فرایند خرید داخل علاوه بر اینکه می‌تواند صنایع بالادست خود و واحدهای کوچک سازنده، توزیع‌کننده و تأمین‌کننده را با خریدهای مؤثر تقویت کند؛ همچنین می‌تواند منجر به رشد اقتصاد ملی و محلی گردد. شرکت فولاد هرمزگان با الگوبرداری از شرکت فولاد مبارکه، در شرایط تحریم با توسعه و تعمیق دانش بومی‌سازی و عملیاتی نمودن آن از طریق ایجاد واحد بومی‌سازی و برگزاری جلسات مستمر با تولیدکنندگان استانی و کشوری، توانسته است با سازندگان داخلی به درک متقابلی از نیازها برسند که این امر در سال‌های اخیر منجر به بومی‌سازی بسیاری از تجهیزات مهم و حساس شده که افق روشنی را پیش روی صنعت بومی‌سازی در کشور و استقلال و پایداری تولید، ترسیم کرده است.
در شرایط تحریم چه تدابیری برای تأمین و بومی‌سازی مواد و تجهیزات اندیشیده‌اید؟
بومی‌سازی در معنای کلی یک استراتژی و در معنای جزئی یک ابزار برای توسعه صنعتی محسوب می‌شود و محدود به شرایط تحریم نیست. تجربه رشد کشورهای نوظهور صنعتی نشان می‌دهد که استراتژی توسعه صنعتی یا تماما بر بومی‌سازی متکی بوده یا بخشی از آن به‌صورت ترکیبی با سایر ابزارها باعث توسعه شده است. رویکرد شناسایی، ارزیابی، امکان‌سنجی و انتخاب این کالاها و سازندگان آن‌ها، از مهم‌ترین تدابیری است که در جلسات هفتگی بومی‌سازی شرکت فولاد هرمزگان به آن پرداخته می‌شود. همچنین برگزاری جلسات مذاکره و اخذ مشاوره از شرکت فولاد مبارکه در خصوص کالاهای بومی‌سازی‌شده یکی دیگر از رویکردهای اثرگذاری است که تبدیل به بسته‌های دانشی ارزشمند شده است. ایجاد دسترسی به تشکیلات سفارش‌دهی به‌منظور تفکیک و مشخص کردن خریدهای بومی‌سازی از دیگر رویکردها بوده که فرایند گردش اطلاعات بین واحدهای بهره‌برداری و خرید را تسهیل نموده است. همچنین فرایند خرید قطعات یدکی، ماشین‌آلات و تجهیزات در این شرکت به‌گونه‌ای است که کلیه درخواست‌ها پس از طی مرحله بررسی و امکان‌سنجی ساخت داخل توسط واحد بومی‌سازی، به واحد خرید جهت انجام فعل بازرگانی ارسال می‌شود که به‌تبع آن منجر به شناسایی سازندگان بومی‌سازی موفق در کشور شده است. شرکت فولاد هرمزگان در راستای حمایت از بومی‌سازی و سازندگان داخلی اقدام به پرداخت 60 در صد پیش‌پرداخت نموده و همچنین تسهیل در دریافت ضمانت‌نامه‌ها برای خریدهای بومی‌سازی را در دستور کار خود قرار داده است.
سخن پایانی؟
با توجه به رسالت شرکت فولاد هرمزگان و سیاست‌های ابلاغی گروه فولاد مبارکه در جهت توسعه و رشد اقتصادی کشور و منطقه از طریق توسعه ظرفیت تولید و یا تکمیل زنجیره ارزش، نیاز است تا معاونت خرید نیز در جهت بهینه‌سازی و تحقق اهداف سازمانی، متناسب با مدیریت تغییرات جهانی و کشوری گام بردارد و در افق‌های مختلف، از طریق پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت، توانایی استفاده از فرصت‌ها و رفع اثر تهدیدها را ایجاد نماید و این مستلزم مجهز شدن به دانش روز، ارتباطات مؤثرتر با تأمین‌کنندگان داخلی و همچنین توسعه ارتباطات با گروه فولاد مبارکه و سایر ظرفیت‌هاست.