کد خبر: 7783 | صفحه ۹ | تولید و تجارت | تاریخ: 04 اردیبهشت 1402
راهکارهایی برای مدیریت مصرف و قیمت سوخت پیش از نیاز به سهمیه بندی تازه
حال وخیم بنزین
مدیر اسبق تامین و توزیع شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی اخیرا گفته است که: یکی از راهها این که مثلا روزی 1.5 لیتر به هر خودرو بنزین داده شود و سهمیه آزاد را هم حذف کنند. حسین آقایان در گفتوگو با ایلنا، درباره افزایش مصرف بنزین و راهکار عبور از آن اظهار کرد: یکی از دلایل رشد مصرف این بوده که قیمت پایین است. وقتی به موقع قیمت بنزین را بالا نبردند، باید به تبعات آن میاندیشیدند. اکنون هم اگر اجرایی شود روی تورم اثر میگذارد و قیمت دیگر کالاها را بالا میبرد، اگر هم کاری نکنیم مصرف به صورت لجام گسیخته افزایش مییابد. وی هم چنین پیشنهاد کرد: یکی از راهکارها اینکه باید از سهمیه کارتهای سوخت شخصی کم، برداشت بنزین با نرخ آزاد را هم محدود کنند و قیمت را هم تاحدی بالا ببرند که مصرف قدری کنترل شود. مدیر اسبق تامین و توزیع شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی با بیان اینکه ما اکنون تبدیل به واردکننده میشویم، افزود: تردد اتومبیلهای فرسوده هم مزید بر علت شده و مصرف را به شکل سرسامآوری افزایش میدهد. همه اینها دست به دست هم داده که حل ماجرا را سخت کند.
بنزین ده هزار تومانی هم ارزان است؟
او گفت: اگر قیمت بنزین در حد 5 هزار تومان باشد شاید در حد اینکه درآمدهای دولت را تاحدی بیشتر کند، تاثیرگذار است اما واقعیت اینکه قیمت بنزین با وضع تورمی که وجود دارد شاید با نرخ 10 هزار تومان هم کم باشد. آقایان بیان داشت: باید برای دارندگان خودروهای اوراقی مشوقها و امتیازاتی در نظر بگیرند، مثلا وام کمبهره اختصاص دهند تا این خودروها از رده خارج شوند، البته دارندگان این خودروها با قیمت بسیار بالای کنونی خودرو انگیزهای برای تعویض آن ندارند.
وی خاطرنشان کرد: یکی از راهها اینکه مثلا روزی 1.5 لیتر به هر خودرو بنزین داده شود و سهمیه آزاد را هم حذف کنند، به این ترتیب مصرف به میزان قابل ملاحظهای کم میشود، ولی اگر بخواهیم در کنار آن سهمیه آزاد را حتی با نرخ بالاتر همچنان توزیع کنیم راه به جایی نمیبریم، جز اینکه تورم را زیاد میکند. به گفته مدیر اسبق تامین و توزیع شرکت ملی پخش فرآوردههای آن نفتی؛ به حدی موضوعات مربوط به بنزین در هم پیچیده شده و تبدیل به کلاف سردرگم شده که امروز شاهد مشکلاتی هستیم که یافتن راه حل را سخت کرده است.
کفگیر بنزین به ته دیگ خورده
وی درباره تغییر کیفیت بنزین با روند صعودی مصرف بنزین نیز گفت: وقتی کفگیر به ته دیگ میخورد تمام هم و غم این است که در جایگاهها صف ایجاد نشود. اگر بخواهیم بنزین باکیفیت تولید کنیم، میزان آن کاهش مییابد، مسئله پیچیده شده و اگر درست تصمیمگیری نشود اوضاع وخیم خواهد شد یا باید بنزین آزاد را حذف و سهمیهای را محدود کنند که البته این رویه هم تبعات خود را دارد یا شاهد افت کیفیت بنزین باشیم، در هر حال باید بین بد و بدتر انتخاب درستتری داشته باشیم. آقایان بیان داشت: در گذشته ما بنزین سوپر را وارد میکردیم و با نفتای سبک مخلوط میکردیم و مشکلی هم نبود ولی اگر بخواهیم بنزین باکیفیت عرضه شود ناگزیر از واردات هستیم.
واردات بنزین از روسیه
این سخنان درباره بحران تامین بنزین البته در شرایطی بیان می شود که پیش از این درباره واردات بنزین از روسیه خبرهایی منتشر شده بود. کما این که ادعای واردات گران بنزین از مسکو تبدیل به یک سوال اساسی شده بود که چرا باید چند میلیون دلار به روسیهای که خودش در تحریم است و باید به قیمت ارزان بنزین بفروشد بخاطر جبران ناترازی سوخت پرداخت کنیم؟ از سوی دیگر مصرف بالای ماشینهای کم کیفیت داخل و عدم ورود خودروهای کم مصرف به بحران بنزین دامن زده است و دولت هنوز تصمیمی برای تغییر نوع ماشینها و واردات ندارد.
در همین رابطه نیز خطیبی طباطبایی، نماینده سابق ایران در اوپک، درباره چالشهای ناترازی بنزین و واردات بنزین گران قیمت از روسیه به انتخاب گفته بود که: واردات دقیقا بخاطر ناترازی است و قبلا چنین تجربهای نداشتیم. ما مدتی واردات انجام دادیم، اما بعد از آن با پالایشگاه ستاره خلیج فارس به صادرکننده تبدیل شدیم. اکنون با افزایش مصرف بنزین که در برخی روزها از تولید پیشی گرفته است ناچار به واردات شدیم. کشور آن نیز مهم نیست و از هر جا که بشود باید بنزین وارد کرد تا به نیاز داخل پاسخ داد. بر اساس آمارها تولید حدود ۱۱۵ میلیون لیتر در بهترین شرایط است، اما مصرف در بعضی از روزها به ۱۳۰ میلیون لیتر رسیده است. این وضعیت نشان میدهد حدود ۱۰ میلیون لیتر ناترازی بنزین داریم. اگر چارهای اندیشیده نشود سال بعد وضعیت بدتر میشود. قطعا این روند مصرف باید متوقف شود و قابل قبول نیست. این میزان مصرف اصلا برای کشور ما زیاد است. برای حل این بحران دو راه حل وجود دارد. یک راه حل فوری، واردات است، اما یک سری راه حلهای بلند مدتی وجود دارد و آن واردات خودرو است. خودروهای داخل دو برابر استاندارد جهانی بنزین مصرف میکنند مثلا اگر در دنیا استاندارد ۵ لیتر در هر صد کیلومتر است در کشور ما بین ۱۰ تا ۱۵ است. اگر خودروهای ما با استانداردها بنزین مصرف کنند مسلما مصرف ما نصف میشود. راه حل آن تولید بهتر خودرو و واردات خودرو است. البته این روند بلند مدت است و در یک شب نمیتوان کشور را متحول کرد.
خطیبی طباطبایی درباره ادعای قیمت بالای بنزین فروخته شده روسیه به ایران نیز گفته بود: باید ببینیم که اطلاعاتی که ارائه میشود از کجاست و چقدر درست است؟ در شرایط فعلی کسی نمیتواند بالاتر از قیمت جهانی بنزین بفروشد و معاملات بصورت لحظهای دنبال میشود. در این وضعیت که دسترسی به اطلاعات راحت است کسی نمیتواند گران فروشی کند و کسی گران بخرد. ممکن است روسیه این بنزین را با هزینه حمل و بیمه به ما فروخته باشد. من بعید میدانم روسیه گران فروشی کرده باشد. دستگاههای نظارتی نیز حساس هستند. در شرایط فعلی بنظر نمیرسد دولت چنین کاری بکند.
افت صادرات اوره و متانول به خاطر قطعی گاز
مساله بحران بنزین البته اکنون در شرایطی مطرح می شود که پتروشیمی ها نیز بیش از همیشه مدعی ضرر و زیان به دلیل بحران برق در کشور هستند . کما این که دبیر کل انجمن کارفرمائی صنایع پتروشیمی ایران با بیان این که صادرات اوره و متانول به خاطر قطعی گاز ۲.۵ میلیون تن کاهش پیدا کرده، گفت: مبلغ ارزی این افت صادرات ۷۰۰ میلیون دلار است و اینها باعث شده ما نسبت به فروردین سال قبل ۲۰ تا ۲۵ درصد کاهش عرضه ارز داشته باشیم. البته احمد مهدویابهری در گفتوگو با ایلنا، عدم بازگشت ارز از سوی پتروشیمیها را تکذیب کرد و گفت: کسانی که این موضوعات را مطرح میکنند به آمار بانک مرکزی، گمرک و ارزی که پتروشیمیها وارد کشور کردهاند، مراجعه کنند. وی افزود: ما سال گذشته فقط ۱۴ میلیارد دلار به نیما ارز دادیم، سوال اینکه کدام صنعت تا به این اندازه ارز وارد کشور کرده است؟ کدام صنعت تا به این حد در اقتصاد کشور نقش داشته است؟
بحران پتروشیمی و صادراتی که به سختی نفس می کشد
دبیر کل انجمن کارفرمائی صنایع پتروشیمی ایران عدم بازگشت ارز از سوی پتروشیمیها را فرافکنی دانست و اظهار داشت: گفته میشود که ارز در فروردین کاهش پیدا کرده است، علت آن کاهش قیمتهای جهانی و عرضه بیشتر محصولات پتروشیمی در بورس کالا است که به خاطر ارز ۲۸۵۰۰ تومانی مرتب خریداری و حتی رقابت میشود، بنابراین وقتی فشار وارد میکنند که به جای صادرات باید بیشتر در بورس کالا عرضه شود صادرات کم میشود و این باعث شده ۳۰ درصد نسبت به اسفندماه و فروردین سال گذشته کالای بیشتری به بورس عرضه کرده و در نتیجه ارز کمتری هم حاصل کنیم. وی با بیان اینکه صادرات اوره و متانول به خاطر قطعی گاز ۲.۵ میلیون تن کاهش پیدا کرده، خاطرنشان کرد: مبلغ ارزی این افت صادرات ۷۰۰ میلیون دلار است و اینها باعث شده ما نسبت به فروردین سال قبل ۲۰ تا ۲۵ درصد کاهش عرضه ارز داشته باشیم، اما اینکه گفته میشود ارز را بر نمیگردانیم کذب محض، خلاف و ظلم است. مهدویابهری درباره وضعیت صادرات نیز بیان داشت: ما افزایش صادرات داشتیم اما اکنون به خاطر اینکه بورس کالا دائم فشار وارد میکند که کالای بیشتری به بورس عرضه کنیم ارقام ما کاهش مییابد، در این بین این سوال مطرح است که آیا کالاهایی که ما با ارز ۲۸۵۰۰ تومان به بورس کالا تحویل میدهیم را با همان نرخ دلار ۲۸۵۰۰ تومانی به مردم میدهند؟ آیا کنترلی روی این روال وجود دارد؟ قطعا خیر، بنابراین عرضه ما در بورس نتیجهای ندارد، زیرا یا قاچاق میشود و یا با قیمت گزاف بهفروش میرسد و در سفره مردم هیچ اثری ندارد.