گروه اقتصاد - یک فعال بازار خودرو می‌گوید: دولت با طرح‌های کاذب قصد ثابت نگه داشتن قیمت‌ها در بازار خودرو را دارد، اما غافل از این است که با این کار بی اعتمادی را بیش از گذشته نهادینه کرده است.
از ابتدای سال دولت با هدف کنترل بازار خودرو همه در‌های منتهی به بازار را سه قفله کرد تا جایی که فضا برای التهاب بیشتر قیمت‌ها فراهم شده است. گاهاً در ظاهر خبر‌هایی مبنی بر ریزش قیمت برخی خودرو‌ها شنیده می‌شود که پس از گذشت چند روز به حال قبل باز می‌گردد. دلیل این رفتار بازار تنها به رکود و تورم انتظاری باز می‌گردد.
طرح سامانه یکپارچه، ورود چند باره شورای رقابت در افزایش قیمت ها، عرضه قطره چکانی خودرو به بازار، عدم ورود خودرو‌های خارجی، عدم توازن در تولید و عرضه و سایر پارامتر‌های موجود دلیلی بر افزایش تنش در بازار خودرو شده است، به گونه‌ای که یخ زدگی معاملات با افزایش روزانه قیمت‌ها در این بازار هیچ سنجیتی با وعده‌های دولت سیزدهم نداشته است.از سوی دیگر بررسی قیمت خودرو‌ها در مهرماه نشان می‌دهد بازار خودرو به‌خصوص در میانه ماه مورد بررسی، نوسان کمی را به خود دیده که ریشه آن را باید در تحولات منطقه - به طور خاص جنگ غزه - دنبال کرد.
آغاز این جنگ در میانه مهر، اثر خود را ابتدا بر انتظارات تورمی و بازار ارز گذاشت و بازار خودرو نیز بلافاصله متاثر از این واقعه شد. در روز‌های ابتدایی جنگ و با تصور اینکه ایران نیز وارد ماجرا خواهد شد، انتظارات تورمی و قیمت ارز بالا رفت و منحنی قیمت خودرو هم که تا پیش از آن و در نیمه نخست سال آرامشی نسبی داشت، صعودی شد.
در ادامه با توجه به مواضع مسوولان کشور درباره جنگ غزه که نشان داد ایران قصد ورود به این ماجرا را ندارد، انتظارات تورمی کاهشی شد و به تبع آن، بازار ارز هم آرامشی نسبی را به خود دید؛ بنابراین بازار خودرو هم ترمز کرد تا مشتریان باز هم شاهد روز‌های کم‌نوسان در این بازار باشند. این روند با شروع دومین ماه پاییز نیز ادامه یافت و حتی طبق اطلاعات رسیده از بازار، منحنی قیمت خودرو در هفته نخست آبان، هم نسبت به انتهای شهریور و هم در مقایسه با نیمه مهر نزولی شده است. درواقع می‌توان ادعا کرد پس از شوک چند روز نخست پس از جنگ که منجر به رشد قیمت خودرو در بازار شد، در ادامه روند صعودی قیمت متوقف شد و حتی به سمت نزولی شدن رفت.
وضعیت بازار چگونه است؟
تقریبا تمام خودرو‌های داخلی و مونتاژی (به‌جز مواردی محدود به‌ویژه در مهر) طی نیمه گذشته از سال با کاهش قیمت به صورت ماهانه مواجه بوده‌اند. برای انجام این محاسبات، نوسان قیمت ۱۰ خودرو شامل پژو ۲۰۶ تیپ ۲، پژو ۲۰۷ اتومات، پژو پارس، دنا پلاس، شاهین، ام‌وی‌ام ایکس ۲۲ اتومات، هایما S ۷، جک S ۵، تارا اتومات و لاماری ایما در حد فاصل انتهای شهریور تا انتهای مهر، مورد بررسی قرار گرفته است.
با توجه به خودرو‌های در نظر گرفته شده، رکورد قیمت در بازار خودرو به لاماری ایما (با قیمت یک‌میلیارد و ۷۵۰میلیون تومان) مربوط است و کمترین قیمت را (در بین ۱۰خودروی منتخب نه کل بازار خودرو) پژو ۲۰۶ تیپ ۲ (با قیمت ۴۷۰میلیون تومان) به خود اختصاص داده است.
میانگین قیمت خودرو‌های منتخب در انتهای شهریور امسال، بیش از ۹۱۰میلیون تومان بوده، اما در انتهای مهر، این میانگین به حدود ۹۱۸میلیون تومان افزایش پیدا کرده است؛ بنابراین میانگین قیمت ۱۰ خودروی منتخب داخلی و مونتاژی در انتهای مهر و نسبت به آخر شهریور، حدود هشت‌میلیون تومان بالا رفته است. به عبارت دیگر، بازدهی بازار خودرو در مهرماه حتی یک‌درصد هم نبوده است (به طور دقیق‌تر نزدیک به ۹دهم درصد). این عدد نشان می‌دهد با وجود رخ دادن اتفاق مهمی به نام جنگ غزه، بازار خودرو به تبعیت از انتظارات تورمی و قیمت ارز، با انفجار قیمتی جدیدی مواجه نشده است.
در این هفته افت محسوس در اغلب محصولات داخلی و مونتاژی به چشم می‌خورد؛ اما ثبات و افزایش قیمت نیز در تعداد محدودی از خودرو‌ها دیده می‌شود. البته نرخ دلار در یکی دو روز اخیر، تغییر چندانی نداشته و به همین دلیل، توانایی تأثیرگذاری روی بازار خودرو را ندارد.رکود به وجود آمده در بازار، به قدری قوی است که حتی افزایش قیمت کارخانه خودرو‌های داخلی نیز نتوانست مردم را برای خرید از بازار ترغیب کند؛ بنابراین به وضوح می‌توان مشاهده کرد که دید مردم به بازار خودرو تغییر کرده و نگاه سرمایه‌ای از آن، برداشته شده است، موضوعاتی که مسئولان نمی‌خواهند برای برگشت ثبات قیمت خودرو تجدید نظری کنند.
تولید خودرو بر پایه هیچ!
براساس جدیدترین آمار تا مهرماه امسال خودروسازان بخش دولتی و خصوصی ۱۲۰ هزار و ۳۷۰ خودرو تولید کردند. در واقع میزان تولید خودرو‌ها به صورت تجمیعی تا پایان مهر ماه امسال ۷۶۲ هزار و ۵۶۷ دستگاه خودرو اعلام شده که شاهد رشد ۲۲ درصدی نسبت به سال گذشته است. تغییرات تولید خودرو در شرکت‌های خودروساز در مهر ماه امسال نشان می‌دهد ایران خودرو در بخش سواری رشد ۸ درصدی و سایپا در بخش سواری رشد ۵ درصدی را تجربه کرده است. البته تغییرات تولید خودرو در شرکت‌های خودروساز در مهر ماه امسال نشان می‌دهد ایران خودرو در این ماه تولید ۱۰ مدل خودرو در داخل کشور را متوقف کرده است.
از بازار وارداتی‌ها چه خبر؟
با صحبت وزیر صمت در آخرین روز مهرماه، مشخص شد که آیین نامه واردات خودرو‌های کارکرده توسط هیات وزیران به تصویب رسیده است، اما وزیر صمت، ابلاغ آن را به عهده دفتر دولت گذاشت تا به اطلاع عموم مردم و دستگاه‌ها برساند، وعده‌ای که با گذشت ۱۵ روز از صحبت وزیر صمت، هنوز محقق نشده است؛ آیین نامه‌ای که با ابلاغ رسمی آن، مشخص می‌شود که دقیقا شرایط واردات این خودرو‌ها چگونه است؟ چراکه پیشتر برخی خبر‌ها حکایت از این داشت که در نسخه اصلاح شده وزارت صمت، اشاره شده است که تنها افرادی می‌توانند خودروی دست دوم وارد کشور کنند که کارت بازرگانی فعال داشته باشند؛ بنابراین با این تصمیم عجیب، خبر خوش هر کد ملی مجاز به واردات یک دستگاه خودروی کارکرده، از آیین‌نامه حذف شده است.همچنین به طور غیررسمی اعلام شده بود: دارندگان ارز در داخل کشور نمی‌توانند با منابع ارزی خود در داخل، خودروی کارکرده خارجی وارد کنند و در نهایت تنها خودرو‌های تا سقف ۲۵۰۰ سی‌سی اجازه ورود به کشور دارند.حال باید منتظر ماند و دید که بالاخره چه زمانی قرار است آیین نامه واردات خودرو‌های کارکرده ابلاغ شود تا همگان از شرایط، جزئیات و ویژگی‌های واردات این خودرو‌ها مطلع شوند.
چرا بازار خودرو ملتهب تر از گذشته شده است؟
فعالان بازار خودرو می‌گویند بازاری که به قیمت دلار، تنش‌های سیاسی، تصمیم دولتمردان، بحث واردات و ده‌ها موارد دیگر بستگی پیدا کرده چطور می‌تواند با فرار قیمت‌ها مقابله کرد! سید محمد حسینی فعال بازار خودرو در گفتگو با اقتصاد ۲۴ می‌گوید: از ابتدای سال دولت با نسخه‌های عجیب و غریب سعی بر تنظیم بازار داشت اما این نسخه پیچی‌ها نه تنها تأثیری به حال و روز بازار خودرو نداشته بلکه تورم را ملتهب‌تر کرده است.
وی ادامه داد: مردم دیگر خریدار سرمایه‌ای به نام خودرو نیستند بلکه در حال حاضر خریدار واقعی قصد دارد پای معامله خودرویی برود که متأسفانه فروشنده‌ای در کار حاضر نیست!حسینی با اشاره به اینکه فروشنده قید فروش خودرو را زده و سرمایه خود را در پارکینگ‌ها حفظ می‌کند، گفت: همانطور که خودروساز خودروی تولیدی را در پارکینگ انبار و یا احتکار می‌کند تا قیمت‌ها به بیش از نقطه تعیین شده از سوی شورای رقابت برسد، فروشنده هم با هدف حفظ سرمایه اقدام به احتکار خودرو می‌کند. این فعال بازار خودرو گفت: دولت با طرح‌های کاذب قصد ثابت نگه داشتن قیمت‌ها در بازار را دارد، اما غافل از اینکه با این کار بی اعتمادی را بیش از گذشته نهادینه کرده است.