در دل بیابانی که امروز خشک و بی‌آب‌وعلف است، گذشته‌ای سبز و پرآب پنهان مانده که سرنخ‌هایی تازه از مسیرهای مهاجرت انسان و جانوران را در اختیار ما قرار می‌دهد. به گزارش ایسنا، صحرای عربستان و شمال آفریقا امروزه یکی از بزرگ‌ترین موانع طبیعی بر سر راه جابه‌جایی گونه‌های جانوری و انسانی بین آفریقا و اوراسیا به شمار می‌رود.
این منطقه به دلیل خشکی شدید و نبود منابع آبی، سال‌ها به عنوان منطقه‌ای غیرقابل عبور در نظر گرفته شده بود. با این حال، در سال‌های اخیر، برخی شواهد فسیلی نشان داده‌اند که در دوره‌های گذشته، حیواناتی که به آب وابسته‌اند مانند اسب‌های اولیه، اسب‌آبی‌ها، فیل‌سانان و حتی کروکودیل‌ها، در بخش‌هایی از این بیابان زندگی می‌کرده‌اند.
بررسی این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که می‌تواند اطلاعات تازه‌ای درباره مهاجرت‌های انسانی و جانوری در دوران ماقبل تاریخ ارائه دهد. اگر این منطقه در گذشته دارای رودخانه‌ها و دریاچه‌های دائمی یا فصلی بوده، می‌توان حدس زد که نقش مهمی در اتصال قاره آفریقا با بخش‌هایی از آسیا ایفا کرده و مهاجرت انسان‌های اولیه را تسهیل کرده است. شناخت بهتر از اقلیم گذشته این منطقه، نه‌تنها برای درک بهتر تاریخ طبیعی زمین مهم است، بلکه می‌تواند ما را در پیش‌بینی روندهای اقلیمی آینده نیز یاری دهد.
تیمی بین‌المللی از پژوهشگران با حمایت کمیسیون میراث عربستان و وزارت فرهنگ این کشور، تحقیقاتی را در این زمینه انجام داده‌اند. در این پژوهش، که با مشارکت پروفسور مایکل پترالیا از مرکز تحقیقات فرگشت انسانی دانشگاه گریفیث استرالیا و جمعی از متخصصان از دانشگاه نورث‌آمبریای انگلستان و مؤسسه ماکس پلانک آلمان انجام شده، به بررسی دوره‌های مرطوب در منطقه عربستان طی ۸ میلیون سال گذشته پرداخته شده است.
پژوهشگران برای کشف شواهد اقلیم گذشته، از بررسی رسوبات معدنی غارها مانند استالاگمیت‌ها و استالاکتیت‌ها بهره برده‌اند. این سازه‌های طبیعی به‌طور آهسته در دوره‌های مرطوب شکل می‌گیرند و می‌توانند اطلاعات دقیقی درباره رطوبت و بارش در دوره‌های مختلف زمین‌شناسی ارائه دهند.
نتایج این مطالعه که در در نشریه معتبر Nature منتشر شده‌اند، نشان می‌دهند که طی ۸ میلیون سال گذشته، دوره‌های متعددی از رطوبت و بارندگی در این منطقه رخ داده که شرایط زندگی برای انسان‌ها و حیوانات را فراهم کرده است. این شرایط آب‌وهوایی باعث شده‌اند که حیوانات بزرگ و حتی انسان‌های اولیه بتوانند از طریق این مسیر بین قاره‌ها جابه‌جا شوند.
همچنین مشخص شد که با گذشت زمان و به‌ویژه در دوران پلیستوسن، نفوذ بارندگی‌های موسمی در منطقه کاهش یافته و شرایط آب‌وهوایی به‌تدریج ناپایدارتر و خشک‌تر شده است. این تغییرات همزمان با گسترش یخ‌های قطبی در نیمکره شمالی رخ داده‌اند.
اهمیت این یافته‌ها در آن است که نشان می‌دهند منطقه‌ای که پیش‌تر به‌عنوان مانعی برای مهاجرت شناخته می‌شد، در واقع در دوره‌هایی نقش شاه‌راه را برای مهاجرت بین قاره‌ای ایفا کرده است. چنین درکی می‌تواند نگاه دانشمندان را به مسیرهای مهاجرت انسان‌های اولیه دگرگون کند و نقشی کلیدی برای عربستان در تاریخ تکامل انسان قائل شود.