کد خبر: 56176 | صفحه ۱ | تاریخ: 08 آذر 1404
چرا ایران از پیمان دفاعی جدید عربستان و پاکستان حمایت کرد؟
«آنچه توافق دفاعی پاکستان–عربستان انجام میدهد، کمک به رهایی تدریجی پادشاهی سعودی از اتکای عمیق امنیتی به آمریکاست. در گذر زمان، این پویایی میتواند قدرت نفوذ آمریکا را کاهش دهد.» به گزارش سیاست خارجی ایرنا، سایت تحلیلی «امواج مدیا» در گزارشی با عنوان «آیا پیمان جدید پاکستان–عربستان دریچهای به سوی فرصت راهبردی برای ایران میگشاید؟» نوشت: زمانی که پاکستان و عربستان سعودی در سپتامبر یک پیمان دفاعی جدید را اعلام کردند، این اقدام با واکنش منفی برخی متحدان کلیدی ریاض، مانند مصر و هند، روبهرو شد. اما مهمترین رقیب پادشاهی سعودی از سال ۱۹۷۹، یعنی جمهوری اسلامی ایران، آشکارا از این تحول استقبال کرد. مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، این توافق دفاعی متقابل را آغازگر یک «نظام جامع امنیت منطقهای» توصیف کرد.
این واکنشی قابل توجه از سوی کشوری است که تا همین اواخر از سوی همسایگان عرب حوزه خلیج فارس بهعنوان «تهدید اصلی امنیت منطقهای» تلقی میشد. موضع امنیتی کشورهای خلیج مدتها در جهت مقابله با ایران تنظیم شده بود و توافق ابراهیم که با میانجیگری آمریکا حاصل شد، تا حد زیادی بهعنوان یک اتحاد عربی-اسرائیلی علیه آنچه تهدید مشترک ایران خوانده شده بود، تصور میشد.
اما این بار، برداشت تهران این است که پیمان اسلامآباد و ریاض که دو طرف را متعهد میکند در صورت حمله به یکی، دیگری به دفاع از او برخیزد، متوجه مقابله با ایران نیست. بلکه به نظر میرسد پاسخی است به افزایش تهاجمیگری اسرائیل؛ پس از بمباران بیسابقهٔ قطر در سپتامبر توسط اسرائیل، پایتختهای عربی خلیج فارس مجبور شدهاند این احتمال را جدی بگیرند که آنها نیز ممکن است هدف قرار گیرند.
نویسنده در ادامه این مطلب با منتسب کردن حمله 2019 به تاسیسات نفتی آرامکو عربستان به ایران در حالی که جنبش انصارالله یمن مسئولیت آن را بر عهده گرفت، مینویسد: گرمشدن روابط ایران و عربستان پس از توافق ۲۰۲۳ برای عادیسازی روابط، تصور اینکه آن سناریو دوباره تکرار شود را برای ریاض سخت کرده است.
ایران امسال اهدافی را در قطر نیز بمباران کرده است. در ژوئن، پس از حملات آمریکا به تأسیسات هستهای ایران، تهران موشکهایی را به سوی مقر پیشروی فرماندهی مرکزی آمریکا شلیک کرد. حمله به پایگاه العدید، هرچند تلفاتی به دنبال نداشت، آمادگی تهران برای هدف قراردادن نیروهای آمریکایی در کشورهای عربی خلیج فارس را نشان داد. با این حال، ایران احتمالا در صورت بروز درگیری دیگر با وجود یا بدون وجود پیمان دفاعی ریاض–اسلامآباد، داراییهای آمریکا در عربستان را هدف نخواهد گرفت.
آنچه توافق دفاعی پاکستان–عربستان انجام میدهد، کمک به رهایی تدریجی پادشاهی سعودی از اتکای عمیق امنیتی به آمریکاست. در گذر زمان، این پویایی میتواند قدرت نفوذ آمریکا را کاهش دهد. هر حرکت در این مسیر پادشاهی را در برابر فشارهای آمریکا برای اتخاذ مواضع سختگیرانه در قبال مسائل مربوط به ایران مقاومتر میکند و بالقوه فضای مانور بیشتری به تهران در منطقه میدهد.
تریتا پارسی، نائبرئیس مؤسسهٔ کوئینسی مستقر در واشنگتن، گفت: «عربستان مستقلتر و شورای همکاری خلیج فارس مستقلتر چیزی است که ایران بهمراتب آسانتر میتواند با آن تعامل کند تا ساختاری که کاملاً زیر نفوذ آمریکاست.