طراحی و اجرای معاملات اوراق گواهی سپرده طلا، سند همکاری وزارتخانه های صنعت، معدن و تجارت و امور اقتصادی و دارایی در استفاده بهینه از تولید طلا و کاهش نقدینگی سرگردان در سطح جامعه است. با توافق انجام شده بین وزارت صمت و بورس کالا، اکنون عرضه طلا به طور مرتب در حال انجام است.
به گزارش ایمیدرو، یکی از اهداف دولت سیزدهم مردمی کردن اقتصاد و ایجاد امکان مشارکت حداکثری عموم جامعه جهت سرمایه‌گذاری حتی با سرمایه‌های خرد بوده که به همین منظور از اسفند ماه ۱۴۰۱ معاملات گواهی سپرده شمش طلا در بورس کالای ایران راه‌اندازی شد تا بازار طلا به سمت شفافیت حرکت کند و سرمایه‌گذاری در حجم‌های خُرد برای مردم فراهم شود.
در این زمینه دی‌ماه سال گذشته ایمیدرو تقاضای صدور مجوز معاملات اوراق گواهی سپرده بر مبنای شمش را به بانک مرکزی ارائه و معاونت ارزی بانک مرکزی نیز موافقت خود را با طرح ایمیدرو اعلام کرد تا طلای استخراج‌شده از معدن «زرشوران» ایران در قالب معاملات اوراق گواهی سپرده بر مبنای شمش به عموم مردم عرضه شود.
همواره بازار طلا به عنوان راهکاری برای سرمایه گذاری و حفظ ارزش پول مورد توجه مردم قرار داشته اما نوسانات شدید بازار طلا ریسک خرید این محصولات را زیاد کرده است، از سوی دیگر وجود طلای تقلبی در بازار به عنوان یک مشکل موجب می شود مردم عادی همواره در معرض خطر خرید طلا و مصنوعات طلای تقلبی باشند که برای رفع این معضل و با هدف کمک به جذب نقدینگی سرگردان، ایمیدرو (به نمایندگی از وزارت صمت) با همکاری و هم‌افزایی بورس کالا (به نمایندگی از وزارت اقتصاد) پیگیر عرضه طلای استخراج ‌شده از معادن داخلی به خریداران در قالب سازوکارهای مطمئن بورسی شدند.
بر همین اساس سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) به عنوان یکی از سازمان‌های زیرمجموعه وزارت صمت دی‌ماه سال قبل تقاضای صدور مجوز معاملات اوراق گواهی سپرده بر مبنای شمش را به بانک مرکزی ارائه و معاونت ارزی بانک مرکزی نیز موافقت خود را با طرح سازمان ایمیدرو اعلام کرد تا طلای استخراج‌شده از معدن زرشوران ایران در قالب معاملات اوراق گواهی سپرده بر مبنای شمش به عموم مردم عرضه شود.
در نهایت، روز پنجشنبه (18 اسفند 1401) معاملات گواهی سپرده بر مبنای شمش طلا در بورس کالا با همکاری شرکت‌های زیرمجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت، شبکه بانکی و بازار سرمایه آغاز شد و شرایط را برای سرمایه گذاری مردم تسهیل کرد.
طبق توافق انجام شده، راه‌اندازی معاملات گواهی سپرده بر مبنای شمش طلا میان ایمیدرو، بانک ملت و بورس کالا اجرایی شد که بر اساس آن سقف اوراق گواهی سپرده بر مبنای شمش طلا فعلاً تا سقف پنج تن که در واحدهای کوچک ۰.۱ گرم قابلیت خرید توسط مردم، شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خواهد بود.
ذخایر طلای ایران در حدود ۳۶۰ تن بوده و امکان استفاده از این الگو برای سایر معادن تولیدکننده طلا میسر است، همچنین برای مشتریانی که بیش از یک کیلوگرم طلا خریداری کنند، امکان تحویل فیزیکی شمش از طریق بانک ملت طی ۲۴ ساعت فراهم خواهد بود.
مزیت عمده معاملات گواهی سپرده شمش طلا این است که سرمایه‌گذاران خُرد هم می‌توانند در بازار حضور یابند و قادر خواهند بود طلا را در قالب اوراق با پشتوانه ۱۰۰ سوت یا همان یک دهم گرم طلا در این بازار خریداری کنند.
نکته مهم در بازار این است که معاملات گواهی سپرده شمش طلا در سامانه معاملات ابزارهای نوین مالی بورس کالا انجام می‌شود. به این منظور مشتریان باید اقدام به اخذ کد معاملاتی بازار مالی از بورس کالا کنند. به این ترتیب همه مشتریان بازار مالی و همچنین همه مشتریانی که قبل از تاریخ ۱۸ اردیبهشت امسال (۱۴۰۱) اقدام به اخذ کد بازار مشتقه کرده‌اند، باید برای ثبت نام در سامانه جدید پذیرش مشتریان بورس کالا و دریافت کد بازار مالی اقدام کنند.
با توجه به اینکه در همان ساعات اولیه آغاز این معاملات بیش از ۱.۵ کیلوگرم طلا فروخته شد نشان می‌دهد ابزار مذکور قادر به جذب نقدینگی بالایی خواهد بود و معاملات گواهی سپرده شمش طلا، بازاری جذاب برای حفظ سرمایه های مردم و جذب سرمایه ها به سمت تولید است.
کارشناسان معتقدند: این معاملات در ثبات نرخ ارز نیز کمک کننده خواهد بود و موضوع مهم، مشارکت مردم در این معاملات به دلیل امکان ورود سرمایه های خرد حتی به مقدار یک دهم گرم
طلاست که می تواند بخش قابل توجهی از نقدینگی را به سمت بازار قانونمند طلا جذب کند.
تاکنون در بازار فیزیکی بورس کالا ابعاد معامله شمش طلا یک کیلوگرم بود که این موضوع برای مصرف کنندگان طلا کاربرد داشت، اما با راه اندازی گواهی سپرده شمش طلا می توان شاهد مشارکت بسیاری از مردم با اعداد و ارقام کوچک بود. خریدهای خرد ۰.۱ گرم که امروز صورت گرفت به معنای پشتیبانی از سرمایه های بسیاری از خانواده هاست.