کد خبر: 2090 | صفحه ۲ | سیاست روز | تاریخ: 04 دی 1401
همزمان با تقدیم لایحه بودجه به مجلس بررسی شد
هشدار درباره بودجه ۱۴۰۲
گفته میشود بودجه ۱۴۰۲ امروز به مجلس خواهد رفت؛ بودجهای که هماکنون این نگرانی را در شرایط تورم بالای ۴۰ درصد برای اقتصادیون ایجاد کرده که آیا کسری بودجه را عمیقتر خواهد کرد یا دولت تصمیمی جدی برای حل این مصیب بودجهای خواهد داشت.
در این رابطه وحید شقاقی شهری، اقتصاددان و استاد دانشگاه در خصوص ارسال دیرهنگام لایحه بودجه به مجلس توضیح میدهد: ارسال دیر یا زود لایحه بودجه مهم نیست، مهم این است که لایحهای به مجلس برود که حداقل کسری را داشته باشد و مثل لایحه ۱۴۰۱ نباشد که کسری بالایی داشته و عملا غیرواقعبینانه بوده و مشکلات عدیدهای ایجاد کرد که مهمترین آنها تورم بود. با توجه به اینکه لایحه بودجه هنوز به مجلس نرفته، نمیتوانیم درباره محتوای آن صحبت کنیم، ولی تمام امید ما این است که لایحهای تدوین شده باشد که کسری حداقلی را برای سال آینده در پی داشته باشد، چون امسال تورم در کشور اعداد بالایی را ثبت خواهد کرد و احتمالا به نزدیک ۵۰ درصد خواهد رسید.
وی در گفتوگو با خبرآنلاین میافزاید: اگر لایحهای که روز یکشنبه به مجلس میرود، حداقلها را نداشته باشد، میتواند برای همین سه ماه پایان سال هم التهاب را بیشتر کند. به هر حال وقتی فعالان اقتصادی لایحه بودجه را بررسی کنند، متوجه خواهند شد که برای سال آینده، یک بودجه مقاوم و واقعبینانه هست یا خیر. اگر احساس کنند که لایحه بودجه برای سال آینده با کسری بالایی همراه است، میتواند دوباره یک موج افزایش انتظارات تورمی را در پی داشته باشد و علامت منفی را به اقتصاد ارسال کند.مفهوم کسری بودجه این است که وقتی درآمدهای پایدار را با هزینههای پایدار مطابقت میدهید، مجبور میشوید اموال بفروشید یا اوراق منتشر کنید. انتشار اوراق مالی اسلامی یا فروش اموال برای هزینههای جاری، مصداق کسری بودجه است. برای مثال، یک فرد با خانوادهاش به رستوران میخواهد برود و پول ندارد. بنابراین فرش زیر پای خود را میفروشد یا از برادر یا خواهر خود قرض میکند تا با خانوادهاش به رستوران برود.
بر این اساس، زمانی ما میتوانیم بگوییم دولت کسری بودجه ندارد که درآمدهای پایدار و مطمئن، کفاف هزینههای پایدار را بدهد. ما هزینههای جاری را فقط باید با درآمدهای پایدار و به خصوص مالیات پوشش دهیم. اگر دولت میخواهد اوراق منتشر کند یا اموال بفروشد، فقط برای بودجه عمرانی باید هزینه شود. یعنی خط قرمز کشور برای فروش اموال یا انتشار اورق، فقط برای بودجه عمرانی است. در کشور ما نباید اموال را فروخت و با پول آن، هزینههای جاری را پرداخت کرد. با پول انتشار اوراق که نباید حقوق کارمندان را پرداخت.
شقاقیشهری در ادامه میافزاید: ما تا زمانی که لایحه بودجه را ندیدیم، نمیتوانیم قضاوت کنیم. باید اجازه دهیم لایحه بودجه منتشر شود و به پیشواز تحلیل بودجه نرویم. از سوی دیگر یکی از مهمترین ریشههای تورم نیز باید بپذیریم که کسری بودجههایی است که دولتها ایجاد میکنند. بر این اساس، اگر کسری بودجه همچنان برای سال آینده تداوم پیدا کند، دوباره گرفتاری از حیث تورمی بالا را باید منتظر باشیم که البته از توان یک ملت خارج است.
ما باید به یاد داشته باشیم که سال آینده امکان دارد که دیگر درآمد نفتی بالا را نداشته باشیم، چون احتمالا قیمت نفت در سال آینده به کمتر از ۷۰ دلار خواهد رسید. بر این اساس، احتمال اینکه تحریمها همچنان ادامه پیدا کند، وجود دارد، بنابراین ما نمیتوانیم روی منبع درآمدهای نفتی حساب ویژه باز کنیم. از این منظر میخواهم بگویم دولت هر لایحهای را هم که میخواهد به مجلس بفرستد، باید مبتنی بر درآمد واقعبینانه مالیات و درآمد واگذاری بنگاهها باشد.
توصیه من این است که از فروش اموال یا از درآمدهای ناپایدار نمیشود برای هزینه پایدار عملا خرج کرد. یعنی هزینه پایدار، درآمد پایدار میخواهد. میشود برای هزینههای موقتی از درآمد موقتی استفاده کنیم. من امسال دیدم که برای مثال، میخواستند حقوق اعضای هیات علمی دانشگاهها را افزایش بدهند؛ این به عنوان یک هزینه پایدار بود. اما محل تامین آن را فروش اموال گذاشته بودند. من گفتم که با فروش اموال که نمیتوان یک هزینه پایدار ایجاد کرد.