گروه اقتصاد- نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش ایران با بیان اینکه اوضاع فرش ایران جالب نیست، گفت: در ترکیه پایگاه‌هایی ایجاد شده است که در آنجا رفوگر‌های ایرانی مشغول به کار هستند و از این طریق امرار معاش می‌کنند. حامد چمن رخ، نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش ایران در بیست و چهارمین نمایشگاه رسانه‌های ایران، درخصوص وضعیت فرش ایرانی گفت: اوضاع فرش ایران جالب نیست و مشکلاتی در زنجیره فرش دستباف ایرانی از تولید تا صادرات وجود دارد. بعضی از این مشکلات به جامعه فرش بازمی گردد و برخی به سیاستگذاری‌هایی که در سالیان اخیر در حوزه اقتصادی کشور صورت گرفته است.
به گزارش رکنا، وی با بیان اینکه عمده مشکلات به کمرنگ شدن شناخت سیاستگذاران حوزه اقتصاد از فرش دستباف ایران بازمی گردد، گفت: در گذشته تسلط سیاستگذاران به منافع فرش دستباف برای اقتصاد کشور، اشتغال جامعه روستایی، جلوگیری از عدم مهاجرت، ارزآوری و از همه مهم‌تر وجهه فرهنگی فرش دستباف که سفیر فرهنگی ما در خارج از کشور است، وجود داشت که امروز متاسفانه آن شناخت وجود ندارد و این عدم شناخت موجب بی توجهی سیاستگذاران به حوزه فرش دستباف در سالیان اخیر و خصوصا در سال اخیر شده است.
متاسفانه قالیبافان کشور نمی‌توانند کارت قالیبافی بگیرند
به گزارش رکنا ، نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان درخصوص وضعیت بافندگان و رفوگر‌های فرش دستباف ایرانی گفت: متاسفانه بافندگان ما در شرایطی هستند که حتی برای احقاق حقوق خود نمی‌توانند به مراکز استان‌ها مراجعه کنند و کارت قالیبافی بگیرند. مرمت کاران و رفوگر‌های ما نیروی کار متخصص کشور و جراحان فرش دستباف کشور محسوب می‌شوند. وقتی فرش نفیسی به دلیل سوختگی، پارگی و هر علت دیگری آسیب می‌بیند، متخصصین فرش دستباف هستند که می‌توانند این آسیبب را برطرف و اصلاح و فرش را دوباره زنده کنند.
قالیبافان از حق خود محروم هستند
وی درخصوص مشکلات قالیبافان گفت: بزرگترین مشکلی که قالیبافان در سراسر کشور دارند این است که بیمه قالیبافی برای آن‌ها به درستی اجرا نمی‌شود و در روستا‌هایی که دسترسی کم است و برغم اینکه جمعیت قالیبافان هم بیشتر است، بیمه قالیبافی نداریم، اما در شهری مثل تهران هزاران نفر قالیباف هستند. این درصورتی است که تولید قالی به قدری نیست که قالیبافان به صورت یارانه‌ای بخواهند بیمه باشند. در شهر‌های اطراف تهران مثل ورامین و اطراف کرج قالیبافی صورت می‌گیرد، اما در شهر تهران برای مثال در نیاوران قالیبافی داریم و سوال این است که آیا بازرسی و تایید شده است یا نه؟
چمن رخ تاکید کرد: انحرافات و مشکلاتی در تامین اجتماعی دیده می‌شود که حق قالیباف در نقطه‌ای ضایع می‌شود و هیچ سازوکاری برای احقاق حقوق قالیبافان روستایی وجود ندارد. بار‌ها پیشنهاد کردیم از طریق دهیارها، پست بانک و باجه‌های روستایی بتوانند مدارک خود را ارائه کنند، اما متاسفانه سازوکار به شکلی است که باید حتما چندین بار به مراکز استان‌ها مراجعه کنند و برای همه روستاییان مقدور نیست و بخش عمده قالیبافان ما روستاییانی هستند که در نقاط دورافتاده و محروم کار می‌کنند و از حقشان محروم می‌شوند.
 رفوگر‌های ایرانی در پایگاه‌های ترکیه مشغول به کار هستند
چمن رخ در ادامه افزود: متاسفانه به دلیل سیاست‌هایی که در سالیان اخیر در کشور وضع شده است، فرش دستباف ایرانی امکان برگشت به کشور را ندارد و برای ارائه خدمات با مشکلاتی مواجه هستیم. این مسئله منجر به این شده که مهاجرت صنف متخصص رفوگر‌های ما به خارج از کشور اوج بگیرد و در ترکیه پایگاه‌هایی ایجاد شده است که در آنجا رفوگر‌های ایرانی مشغول به کار هستند و از این طریق امرار معاش می‌کنند.
وی در پاسخ به این سوال که اخیرا در این خصوص گشایشی حاصل شده است، گفت: یک مصوبه در هیئت دولت تصویب شد که این مصوبه حدود ۱۰ درصد گشایش ایجاد می‌کند. این گشایش موقتی است و درمان درد ما این نیست و فقط برای ورود موقت فرش است، که فقط برای خدمات پس از فروش می‌تواند مفید باشد. در شرایطی که فرشی آسیب دیده است و مشتری برای سرویس ارسال می‌کند، گشایشی حاصل شده است که بسیار محدود است.
این در حالی است که نیاز است بخش عمده فرش ایرانی که در خارج از کشور است و آسیب دیده است، به صورت عمده وارد کشور شود و مجددا عملیات سرویس و تعمیر انجام شود و آماده بازار‌های دیگر شوند و یا اینکه به فرش‌های دیگر تبدیل شوند؛ بنابراین فرش‌های دستباف ایرانی مستلزم این است که به صورت قطعی وارد کشور شوند. زیرا ورود موقت ماهیت فرش را تغییر می‌دهد و عدم ورود و خروج فرش ما را با مشکلاتی مواجه کرده است.
فرش دستباف ایرانی برای تعمیر امکان برگشت به کشور را ندارد
چمن رخ در پاسخ به این سوال که چرا ورود فرش‌های مرجوعی به ایران ممنوع است؟ گفت: بر اساس ماده ۱۲۱ آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی، برگشت هر کالای مستعمل به کشور مستلزم پرداخت حقوق گمرکی بوده که پرهزینه است و امکان ورود فرش‌های ایرانی که در بازار‌های مختلف انباشته شده و می‌تواند به کشور برگردد و پس از رفو و تعمیر با ارزش افزوده بیشتری صادر شود، وجود ندارد و تولیدکنندگان برای تعمیر و خدمات پس از فروش نیز با مشکل مواجه هستند.
وی افزود: در مورد فرش ایران می‌دانیم که اثبات مستعمل بودن یا نبودن آن بسیار دشوار است و در حقیقت فرشی که از ایران صادر می‌شود، مستعمل صادر می‌شود و مستعمل حتما نباید به معنای کالای آسیب دیده باشد. فرش ایرانی که این ظرفیت را دارد که ۱۰۰ سال عمر کند، به طور طبیعی در ۳۰ سال اول هنوز نو به نظر می‌آید. فرش ایرانی که در کشور استفاده شده است را صادر می‌کنیم و این فرش در زمان صادرات مستعمل بوده است و در زمان برگشت هم با همان شکل قبلی بازمی گردد، ولی براساس این قانون اجازه برگشت را نمی‌دهند و باید قانون تغییر کند و ما پیگیر این مسئله هستیم که در مجلس بعدی این مشکل حل شود. البته قابل ذکر است که این سومین مجلسی است که پیگیری می‌کنیم، بلکه بتوانیم این قانون را بعد از حدود ۶ سال تغییر دهیم.
وی با بیان اینکه این بند از گذشته در قانون بود، اما در گمرک اجرا نمی‌شد، گفت: مسئولان گمرک در گذشته با ما هم نظر بودند و معتقد بودند که فرش ایرانی مستعمل صادر شده است و مستعمل مرجوع می‌شود و بعد از آن می‌تواند در یک بازار جدیدی صادر شود، ولی متاسفانه مسئولان بعدی در گمرک قانون را اجرا کردند و نمی‌شود به آن‌ها خرده گرفت، اما قانون نقص دارد و باید تغییر کند.چمن رخ در پاسخ به این سوال که این قانون بر چه اساسی وضع شده است؟ گفت: این بند می‌گوید، اگر کالایی از ایران صادر می‌شود و در خارج از کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد، بعد از اینکه مستعمل شد، وارد کشور و هزینه نشود و کمک کند که همیشه کالای نو از کشور صادر شود و از تولید در کشور حمایت شود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا برای فرش‌های مرجوعی خدمات پس از فروش در نظر گرفته می‌شود؟ گفت: نه متاسفانه، اما به تازگی برای خدمات پس از فروش گشایش‌هایی حاصل شده است. این در حالی است که مشکل ما با این گشایش‌ها حل نمی‌شود و باید ببینیم که در فرآیند اجرا آیا مشکلی از ما حل می‌کند یا مشکلی بر مشکلات ما افزوده خواهد کرد. چون معمولا وقتی قانونی می‌خواهد اجرا شود در بحث آیین نامه‌ها اتفاقاتی می‌افتد که بیشتر مشکل ایجاد می‌کند.
چمن رخ در پاسخ به این سوال که آیا امکان ورود فرش ایرانی به صورت مسافری وجود دارد؟ گفت: از نظر قانونی تا یک سقفی هر مسافری مجاز است که فرش خارج و وارد کند. واقعیت این است که تجارت با بحث مسافری متفاوت است و مگر ما چند پرواز داریم که از این پرواز‌ها چند مسافر بخواهند فرش خارج یا وارد کنند. این واقعیت تجارت فرش دستباف ایرانی نیست.
دولت از فرش ایرانی سود نمی‌برد
نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش ایران در پاسخ به این سوال که دلیل بی مهری به فرش ایرانی چیست؟ آن هم در شرایطی که ایجاد سرا‌های فرش‌های ماشینی به شدت افزایش یافته است و مشخص نیست که از کجا تامین مالی می‌شوند که با فروش گسترده اقساطی دارند و در ادامه سلیقه مردم را هم تغییر می‌دهند که این مسئله به صنعت فرش دستباف ایرانی ضربه می‌زند، اما مسئولین برای حل مشکلات حوزه فرش دستباف ایرانی آن را به تحریم‌ها ارتباط می‌دهند، گفت: دو موضوع مهم عامل این وضعیت شده است. موضوع اول این است که شناخت وجود ندارد. اگر دولتمردان ما بدانند که ما با فرش دستباف چقدر می‌توانیم به اقتصاد، اشتغال و حفظ بافت روستایی کشور کمک کنیم، طبیعتا راه و روش دیگری را در پیش می‌گیرند، اما چرا این کار را نمی‌کنند؟ پاسخ این سوال به موضوع دوم بازمی گردد.
فرش ایرانی برای ایران نعمت است
چمن رخ تاکید کرد: موضوع دوم و بسیار مهم این است که سود فرش ایرانی برای کل ایران است و برای شخص خاص، مجموعه خاص و وزارتخانه خاص سود مستقیمی ندارد. فرش دستباف هرچند برای ایران بسیار مفید و یک نعمت است و موجب اشتغال و ارزآوری بی نظیری می‌شود، اما برای بسیاری از متولیان امور نفعی ندارد و فقط دردسر و زحمت است و به همین دلیل فرش را رها می‌کنند و به سمت صنایعی می‌روند که برای آن‌ها منفعت داشته باشد.وی در آخر گفت: تمام تراکنش‌های فرش ایرانی در بخش خصوصی انجام می‌شود و دولت فقط باید خدمت رسان باشد. بنابراین، چون دولت سود مستقیمی از فرش ایرانی نمی‌برد و درکی هم از این ندارد که ضرر این بی مهری برای کشور چه خواهد بود، لذا اشتغال نابود می‌شود و مهاجرت و بیکاری افزایش پیدا می‌کند. بعد دولت به ازای هر شغل حدود یک میلیارد تومان در صنعت هزینه می‌کند که اشتغال ایجاد کند، اما، چون این هزینه را به طور مستقیم پرداخت نمی‌کند، درکی هم از آن ندارد و حوزه‌ای که باید به آن توجه شود را رها می‌کند.