پیروزی ترامپ در انتخابات ماه نوامبر بر پیچیدگی وضعیت موجود اضافه خواهد کرد. اما منبع مطلع در ایران می‌گوید اگر ترامپ مجددا به قدرت برسد تهران علاقمند به مذاکره با او خواهد بود، به این امید که شخصیت معامله گر وی بتواند گشایشی برای انعقاد یک توافق ایجاد کند.
فایننشال تایمز در یادداشتی نوشت: مراسم تحلیف ریاست جمهوری قرار بود لحظه باشکوه آغاز به کار مسعود پزشکیان در مسند ریاست جمهوری باشد؛ اما این لحظه با یک ترور دراماتیک که ایران را در وضعیت جنگی قرار داد در خاطره‌ها خواهد ماند.
به گزارش سرویس سیاست خارجی انتخاب، در ادامه این مطلب آمده است: روز ۳۰ جولای بود و تعدادی از میهمانان خارجی در پارلمان ایران گرد هم آمده بودند تا در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان، اولین رئیس جمهور اصلاح طلب ایران در دو دهه اخیر شرکت کنند. رئیس جمهور ۶۹ ساله‌ای که در انتخاباتی زودهنگام به قدرت رسیده بود وعده حل پرونده هسته‌ای ایران با ایالات متحده و قدرت‌های اروپایی را داده بود، به این امید که تحریم‌ها برداشته شود.
پزشکیان در جمع مقام‌هایی از اتحادیه اروپا، چین، روسیه و دولت‌های عربی گفت: «تا زمانی که تحریم‌های ظالمانه برداشته نشود، من آرام نخواهم نشست... ما می‌خواهیم روابط اقتصادی مان را با جهان عادی کنیم.».
اما تنها چند ساعت پس از این سخنان، انفجاری سهمگین یک اقامتگاه دولتی را تکان داد. در داخل این اقامتگاه یکی از میهمانانی حضور داشت که برای شرکت در مراسم به تهران سفر کرده بود. اسماعیل هنیه، رهبر شاخه سیاسی حماس هدف قرار گرفته و کشته شده بود. مقام‌های ایرانی که از این حمله در قلب تهران شوکه شده بودند اسرائیل را مسئول ترور دانسته و وعده انتقام سر دادند.
این ترور خاورمیانه را در یک وضعیت برزخی اضطراب آمیز قرار داده است. بسیاری در این اندیشه اند که نحوه انتقام گیری ایران چگونه خواهد بود و این نگرانی وجود دارد که منطقه در معرض ریسک فروغلطیدن در یک جنگ تمام عیار قرار دارد.
این وضعیت نشان دهنده چالش‌های بزرگی است که پزشکیان برای عمل به وعده‌های انتخاباتی خود با آن‌ها مواجه است. شانس موفقیت او در گرو پیچیدگی‌های سیاست در یک فضای سیاسی مذهبی، ژئوپلتیک و خصومت‌های در حال جوشش با اسرائیل قرار دارد.
محمد صادق جوادی حصار، سیاستمدار اصلاح طلب در این باره گفت: «زمانی که از ترور هنیه مطلع شدم با خودم گفتم چه مسیر دشوار و دردناکی پیش روی پزشکیان قرار گرفته است... اسرائیل با تلاش برای کشاندن او به جنگ، پزشکیان را با وعده اصلی اش مبنی بر تعامل با جهان به چالش کشید. برخی از مخالفان پزشکیان در داخل نیز بدشان نمی‌آید شاهد شکست زودهنگام او باشند.»
حتی پیش از ترور هنیه نیز، بسیاری در داخل و خارج از سیستم سیاسی، نسبت به تغییرات دراماتیک در سیاست‌های داخلی و خارجی که به دیده تردید می‌نگریستند و معتقد بودند پزشکیان شانس چندانی در این زمینه ندارد.
تندرو‌ها که از نظر ایدئولوژیک مخالف تعامل با آمریکا هستند در سال‌های اخیر جایگاه خود را در قدرت بیش از پیش تثبیت کرده اند؛ در حالی که سیاستمداران اصلاح طلب بیش از هر زمانی به حاشیه رانده شده اند.
روابط با غرب نیز به دنبال توسعه برنامه هسته‌ای ایران، فروش پهپاد به روسیه جهت استفاده در جنگ اوکراین، نحوه برخورد با مخالفان، بازداشت اتباع خارجی و دوتابعیتی‌ها و ادعای هدف قرار دادن شهروندان در اروپا وخامت بیشتری پیدا کرده است.
اما تحولات ناگهانی چندماه اخیر، فرصت بی سابقه‌ای را برای بازگشت اصلاح طلبان به قدرت فراهم ساخت. برخی احتمال می‌دهند که نهاد قدرت به این مسئله پی برده که اگر می‌خواهد در این مقطع حساس ثبات سیاسی و اجتماعی را تامین کند، انتخاب دیگری جز تغییر مسیر حکمرانی ندارد. اصلاح طلبان نیز می‌دانند که این احتمالا آخرین شانس آن‌ها در قدرت خواهد بود، زیرا در صورت شکست، جلب اطمینان مجدد رای دهندگان کار آسانی نخواهد بود.
سعید لیلاز تحلیلگر سیاسی در این باره گفت: «یک تغییر جهت گسترده به آرامی در شرف وقوع است و اجماع رو به گسترشی در اطراف پزشکیان در حال شکل گرفتن است. برای این تغییرات خیلی دیر نیست. ما هنوز به نقطه بدون بازگشت نرسیده ایم.» وی افزود: «سیاستمداران (اصلاح طلب) که زمانی معتقد بودند جمهوری اسلامی در آستانه سقوط قرار دارد اکنون در تلاش برای گرفتن مناصب کلیدی هستند.»
وضعیت در کمتر مقطعی از تاریخ جمهوری اسلامی اینچنین حساس و پیچیده بوده است. علاوه بر تنش‌های ناشی از جنگ اسرائیل و حماس، پزشکیان در شرایطی سکان هدایت دستگاه اجرایی کشور را در دست می‌گیرد که جمهوری اسلامی گرفتار بازی‌های سیاسی و دعوا‌های جناحی شده است. رئیس جمهور جدید ابزار‌های محدودی در اختیار دارد. او وارث یک اقتصاد تحریم زده و بیمار است.
اگر پزشکیان شکست بخورد، ایران همچنان در مسیر یک رویارویی اجتناب ناپذیر با غرب بر سر فعالیت‌های هسته‌ای اش باقی خواهد ماند. مشکلات اقتصادی همچنان ادامه خواهد یافت و ناامیدی‌های داخلی تشدید خواهد شد.
اما اگر او موفق شود، ریاست جمهوری اش می‌تواند بخشی از تنش‌های داخلی و خارجی را کاهش دهد. این مشکلات از سال ۲۰۱۸ یعنی زمان خروج دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا از توافق هسته‌ای و اجرای سیاست فشار حداکثری در جریان بوده است.