مرتضی مکی، کارشناس مسائل اروپا به ایرنا گفت: پس از سه دور گفت‌وگوهای ایران و اروپا، متاسفانه این روند همچنان به مرحله مذاکره نرسیده و تنها در حد سازوکاری برای بیان دیدگاه‌های طرفین باقی مانده است. این در حالی است که زمان به سرعت در حال گذر است و به همین دلیل به نظر می‌رسد اراده جدی تری از سوی تهران و تروئیکای اروپایی نسبت به پیگیری آغاز مذاکرات نیاز است.
به گزارش گروه سیاست خارجی ایرنا، ماه های پیش رو برای جمهوری اسلامی ایران و تروئیکای اروپایی شامل فرانسه، بریتانیا و آلمان که روزگاری در قالب گروه ۱+۵ توافق هسته ای با تهران را نهایی کردند، حساس و حتی می توان گفت خطرناک خواهد بود. ایران و کشورهای حاضر در برجام به علاوه ایالات متحده تا اکتبر ۲۰۲۵ فرصت دارند تا از تبدیل دوباره برنامه هسته ای ایران به یک بحران فراگیر و چندبعدی در روابط بین الملل خودداری کنند. این ساعت شنی در حالی معکوس شده که بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید برای دومین بار پس از یک وقفه چهارساله با اجرای سختگیرانه سیاست موسوم به «فشار حداکثری» علیه ترامپ همراه شده است. تهران در پاسخ به بخشنامه شدید اللحن ترامپ هر گونه مذاکره تحت زور و فشار را رد می کند اما به نظر می رسد که فضا میان ایران و اروپا برای تداوم گفت و گوهایی که می تواند فعالسازی «اسنپ بک» به معنای بازگشت اجرایی شدن قطعنامه های شورای امنیت علیه تهران را به تعویق بیندازد، فراهم باشد.
ایران و اروپا تاکنون سه بار پشت یک میز نشسته و درباره چالش های موجود گفت و گو کرده اند که آخرین دور آن در دیماه سال جاری در ژنو برگزار و مقرر شد تا دور بعدی آن در روزهای پایانی بهمن ماه در سوئیس برگزار شود. وعده ای که تاکنون محقق نشده اما اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه در آخرین نشست خبری هفتگی با خبرنگاران از تلاش دو طرف برای مشخص کردن تاریخ نهایی آن خبر داده است. به نظر می رسد که در حال حاضر ایران می تواند از تداوم گفت‌وگوهای خود و اروپا به عنوان راهی برای مقابله با اجماع سازی علیه تهران استفاده کند.
درباره افق پیش روی این گفت‌وگوها با مرتضی مکی، کارشناس مسائل اروپا گفت‌وگو کردیم.
به نظر می‌رسد تنها روزنه امید در جهت عدم فعال سازی سازوکار حل اختلاف در برجام موسوم به اسنپ‌بک، موفقیت گفت‌وگوهای آغاز شده میان ایران و سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان باشد، ارزیابی شما از رایزنی هایی که تاکنون برگزار شده و چشم‌انداز ادامه این گفت‌وگوها چیست؟
پس از سه دور گفت‌وگوهای ایران و اروپا، متاسفانه این روند همچنان به مرحله مذاکره نرسیده و تنها در حد سازوکاری برای بیان دیدگاه‌های طرفین باقی مانده است تا در نهایت بتوانند به چهارچوبی برای شروع مذاکرات دست پیدا کنند. این در حالی است که زمان به سرعت در حال گذر است و زمانی تا موعد انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ در اکتبر سال جاری نمانده است. به همین دلیل نیز به نظر می‌رسد اراده جدی تری از سوی تهران و تروئیکای اروپایی نسبت به پیگیری آغاز مذاکرات نیاز است. این در حالی است که باید در نظر داشته باشیم که به هر صورت روند گفت‌وگوهاباید به سمت و سویی هدایت شود که در نهایت به مذاکراتی در چهارچوب اخترام متقابل ختم شود. آنچه که من برداشت میکنم این است که با توجه به موضع تهران در قبال عدم مذاکره مستقیم با ایالات متحده، گفت‌وگوهای با طرف‌های اروپایی میتواند مقدمه‌ای بر مذاکراتی در چهارچوب ۱+۴ با ورود آمریکا ختم شود چرا که مذاکرات با اروپا در نهایت باید با حمایت آمریکا از آن تحقق پیدا کند. همچنین تحریم‌هایی که در حال حاضر ساختار اقتصادی ایران را به شدت تحت تاثیر قرار داده است، توسط واشنگتن اعمال شده و اگر این مذاکرات به سمت و سویی هدایت نشود که در نهایت آمریکا را نیز با خود همراه کند، آن نتیجه مورد انتظار را به همراه نخواهد داشت.