کد خبر: 8967 | صفحه ۳ | جامعه | تاریخ: 24 اردیبهشت 1402
تابستان گرمتر اما پاییز پربارش
رهآورد «النینو» برای ایران
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با اشاره به حرکت جریان «لانینا» به سوی «النینو» و وارد فاز خنثی شدن این جریان گفت: از جمله تاثیرات این جریان دورپیوند بر آب و هوای ایران می تواند آغاز پاییز بههنگام و بارشهای مناسب و البته تابستانی گرمتر از سال گذشته باشد. النینو یک چرخه مشهور جوی در جهان است که هر هفت سال یک بار کره زمین را تحت تاثیر قرار میدهد و به گفته کارشناسان ناشی از تغییرات دمایی ایجاد شده در سطح اقیانوس آرام است که میتواند در ایران منجر به بارشهای بیشتری در نیمه دوم زمستان و اوایل بهار شود. سال آبی جاری سومین سال کمبارش و خشکسالی است که بسیاری از مناطق ایران را با بحران کمآبی شدیدی مواجه کرده است. به گفته رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا نیز با تغییرنوسانات جوی از «لانینا» (فاز سرد جریانات آب و هوایی در اقیانوس آرام) به «النینو» (فاز گرم جریانات آب و هوایی در اقیانوس آرام) کشور از نظر وضعیت جوی وارد وضعیت خنثی میشود.
چرخه ال نینو چه می کند؟
در واقع النینو یک چرخه مشهور جوی در جهان است که هر هفت سال یک بار کره زمین را تحت تاثیر قرار میدهد و به گفته کارشناسان ناشی از تغییرات دمایی ایجاد شده در سطح اقیانوس آرام است که میتواند در ایران منجر به بارشهای بیشتری در نیمه دوم زمستان و اوایل بهار شود. سال آبی جاری سومین سال کمبارش و خشکسالی است که بسیاری از مناطق ایران را با بحران کمآبی شدیدی مواجه کرده است.
پیش از این نیز رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا میگوید که با تغییرنوسانات جوی از «لانینا» (فاز سرد جریانات آب و هوایی در اقیانوس آرام) به «النینو» (فاز گرم جریانات آب و هوایی در اقیانوس آرام) کشور از نظر وضعیت جوی وارد وضعیت خنثی میشود. بهطور کلی نوسانات جنوبی یا اِنسو (enso) میتوانند دو شرایط جوی متفاوت با عنوان «النینو» و «لانینا» ایجاد کنند که تاثیرات متفاوتی نیز بر میزان بارندگی در کشور دارد. این تاثیرات بهصورت قطعی و صد درصدی نیست اما زمانی که فاز این نوسانات جنوبی بهسوی النینو باشد، بارندگیهای مناسب و اگر لانینا باشد بارندگیهای کمتری در فصل پاییز و زمستان رخ میدهد.چندی پیش سازمان جهانی هواشناسی نیز اعلام کرد که احتمال بازگشت پدیده اقلیمی «ال نینو» در نیمه دوم سال جاری میلادی (۲۰۲۳) بسیار بالاست و احتمالا به افزایش گرما، خشکسالی یا بارندگی در مناطق مختلف جهان منجر خواهد شد. ویلفران موفوما اوکیا - رئیس بخش خدمات پیشبینی اقلیم منطقهای در سازمان جهانی هواشناسی - گفت: ال نینو با جهش جدید دما در سطح جهانی همراه خواهد بود، با این حال اثرات دمایی آن را اندکی با تاخیر احساس میکنیم.
پیش از این نیز در اواسط اردیبهشت سال جاری سازمان جهانی هواشناسی اعلام کرد که احتمال بازگشت پدیده اقلیمی «ال نینو» در نیمه دوم سال جاری میلادی (۲۰۲۳) بسیار بالاست و احتمالا به افزایش گرما، خشکسالی یا بارندگی در مناطق مختلف جهان منجر خواهد شد.هم چنین صادق ضیاییان نیز پیش از این درباره چرخه مشهور جوی «النینو» اظهار کرد: شاخص نوسان جنوبی به نام «انسو» وجود دارد که یک بخش آن جریان جوی النینو و بخش دیگر آن جریان جوی «لانینا» است. النینو روی اقیانوس اطلس و در مدار خط استوا رخ میدهد که یک سمت آن سواحل قاره آمریکا و سمت دیگر آن شرق آسیا و شمال استرالیا است. هنگامی که دمای سطح اقیانوس در نزدیک قاره آمریکا بالا باشد، جریان النینو در شرق اقیانوس اطلس یعنی شرق و شمال آسیا رخ میدهد و بالعکس وقتی دمای سطح دریا خنکتر میشود، لانینا اتفاق میافتد.
به گفته رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا بهطور کلی پدیده انسو یک پدیده دورپیوند جهانی است که بهطور مستقیم بر ایران تاثیر نمیگذارد بلکه بر بارشهای کشور ما تاثیرات ثانویه دارد. عمدتا در صورتی که جریان لانینا وجود داشته باشد، درفصلهای پاییز و زمستان - که فصل بارشها است - دچار کمبارشی میشویم اما با وجود جریان النینو این بازه زمانی به لحاظ بارندگی سال خوبی است. در حال حاضر ما از لانینا به النینو گذر میکنیم و چند ماه آینده عمدتا فصل بارشی کشورمان نیست، بهجز برخی مناطق همچون سواحل دریای خزر و جنوب شرق کشور. سایر مناطق به لحاظ اقلیمی بارش چشمگیری نخواهند داشت و بارش سالانه خود را اصولا در پاییز و زمستان دریافت میکنند.
ضیاییان تاکید کرده بود : در این شرایط باید منتظر باشیم تا فرایند گذر از لانینا به النینو طی شود که در اینصورت در فصول پاییز و زمستان، بارشهای مناسبی را تجربه خواهیم کرد البته که ورود جریان النینو تمام دلیل دریافت بارشها مناسب نیست بلکه یکی از عوامل تاثیرگذار در بارندگیها است این درحالیست که در بسیاری از سالها حتی با وجود النینو نیز خشکسالی و کمبارشی بر منطقه حاکم بود بنابراین میتوان نتیجه گرفت النینو تنها یکی از دلایل بارشهای مناسب میتواند باشد. رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا افزود: طی سه سال گذشته جریان لانینا در کشور حاکم بود که این جریان معمولا در دنیا سبب کاهش دما نیز میشود اما به گفته سازمان هواشناسی جهانی علیرغم وجود جریان لانینا در بسیاری از مناطق کشور، گرمترین روزها را تجربه کردیم که ناشی از تغییرات اقلیمی و انتشار گازهای گلخانهای بود. درباره تاثیرات پدیده دورپیوند النینو نیز تحقیقات بهصورت قطعی و یقینا اثبات نکردهاند که این پدیده بر افزایش یا کاهش دمای هوا تاثیر میگذارد یا نه و تنها درباره تاثیرات احتمالی آن بر میزان بارشها میتوان اظهار نظر کرد.ضیاییان در پایان درباره بارندگیها با تاکید بر اینکه بارشهای اصلی در پاییز و زمستان رخ میدهد، گفته بود: بارشهای تابستانی اغلب بهصورت رگباری هستند که چندان قابل رصد و بررسی نیستند اما بهطور کلی میتوانیم برای تابستان بارندگیهای نرمالی داشته باشیم.
ال نینو یا لانینا، مساله ایران کدام است؟
«ال نینو» و «لا نینا» پدیدههای اقلیمی هستند که منجر به وقوع ناهنجاری در دمای آب در سطح اقیانوسها میشوند و پیامدهایی برای آب و هوای جهانی دارند.
ال نینو بطور کلی با افزایش دما و افزایش خشکسالی در برخی از نقاط جهان و در عین حال بارانهای شدید در برخی کشورهای دیگر همراه است و در مقابل «لا نینا» اثراتی معکوس مانند کاهش دما دارد.پدیده «لا نینا» که در سه سال گذشته غالب بوده به تازگی به پایان رسیده است و به رغم تأثیر تعدیلکنندهای که بر دما دارد، هشت سال گذشته گرمترین سالها در تاریخ بوده است.
به طور کلی نوسانات جنوبی یا اِنسو (enso) میتوانند دو شرایط جوی متفاوت با عنوان «النینو» و «لانینا» ایجاد کنند که تاثیرات متفاوتی نیز بر میزان بارندگی در کشور دارد. این تاثیرات بهصورت قطعی و صد درصدی نیست اما زمانی که فاز این نوسانات جنوبی بهسوی النینو باشد، بارندگیهای مناسب و اگر لانینا باشد بارندگیهای کمتری در فصل پاییز و زمستان رخ میدهد که رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی می گوید با توجه به اینکه جریان «لانینا» به «النینو» تغییر کرده و وارد فاز خنثی شده است و وارد النینو خواهد شد، احتمال اینکه بارندگیهای پاییزی بههنگام شروع شود و بارشهای مناسب و در حد نرمالی داشته باشیم وجود دارد اما بهطور قطعی نمیتوان پیشبینی کرد. احد وظیفه در گفت و گو با ایسنا، درباره تاثیرات جریان دورپیوند« النینو» بر شرایط دمایی ایران در تابستان اظهار کرد: جریان « النینو» در فصل تابستان میتواند برای ایران تاثیرات دمایی بگذارد و تاثیری در بارندگیها ندارد چراکه در فصل تابستان بارش باران یک امر طبیعی و معمول نیست و درصد عمدهای از بارندگیها در فصل پاییز، زمستان و بهار بهویژه نیمه اول بهار رخ میدهد.
وی درباره بارندگیهای تابستان سال گذشته گفت: بارشهای تابستانه سال گذشته استثنا بود و به عنوان بارشهای طبیعی فصل تابستان محسوب نمیشوند اما این بارندگیها برای بخشهایی از جنوب کشور همچون سیستان و بلوچستان مناسب و موثر بود.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی تاکید کرد: با توجه به اینکه جریان «لانینا» به «النینو» در حال تغییر و وارد فاز خنثی شده است، در ماههای آینده «النینو» جریان غالب جوی خواهد بود بنابراین احتمال اینکه بارندگیهای پاییزی بههنگام شروع شود و بارشهای مناسب و در حد نرمالی داشته باشیم، وجود دارد بنابراین با حرکت به سمت النینو و جایگزینی النینو با لانینا طی تابستان، آب اقیانوس گرمتر میشود و بارشهای پاییزی محسوستر خواهد بود و در نتیجه پاییزی نرمال با بارندگیهای نرمال و در حد متداول پیشبینی میشود البته این پیشبینی در حال حاضر قطعی نیست.وظیفه در پایان تصریح کرد: انتظار ما این است که با توجه به تغییر وضعیت از لانینا به النینو مقدار بارشهای تجمعی در حد نرمال باشد و دمای هوا نیز میتواند نسبت به سال گذشته به میزان قابل توجهی بهویژه در نیمهجنوبی کشور همچون خوزستان بهویژه فارس، بوشهر، هرمزگان، کرمان، یزد و سیستان و بلوچستان بیشتر از سال گذشته و هوا گرمتر باشد.