مقدمه‪-‬ ناوگروه 86 نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در قالب کد 360 متشکل از ناوشکن تمام ایرانی دنا و ناوبندر مکران، با شعار «صلح و دوستی» نهم مهرماه 1401 سفر خود را به دور دنیا از بندر عباس آغاز و در اردیبهشت ماه 1402 با انجام موفق مأموریت به ایران اسلامی بازگشت. با توجه به اینکه این دریانوردی حدود 213 روز به طول انجامید و همچنین حضور ناوشکن تمام ایرانی دنا که به همت متخصصان داخلی ساخته شده است؛ در این نوشتار به اهمیت مأموریت این ناوگروه در ابعاد نظامی پرداخته می‌شود.
دنیانوردی نیروی دریایی ارتش
از مهم‌ترین دلایل اهمیت دریانوردی ناوگروه 86 نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، شکستن رکورد دریانوردی در تاریخ ایران از ابتدا تا کنون بوده است. رهبر معظم انقلاب اسلامی 31 خرداد ماه 1393 فرموده بودند: «امروز دشمن ما، فلان کشور همسایه خلیج‌فارس نیست. دشمنی که ما احتمال حمله و تهدید او را می‌دهیم کسی است که در اقیانوس‌ها گسترش یافته است؛ بنابراین در خلیج‌فارس، جنگ کردن داخل خانه است».
نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با عنایت به این بیان مقام معظم رهبری و با تکیه بر دانش و توان داخلی طی سال‌های اخیر توانسته قدرت خود را به رخ جهانیان کشیده و با حضور در آب‌های آزاد و دور دست به دشمنان جمهوری اسلامی ایران این پیام را بدهد که ایران توان دفاع از خود در هر نقطه از دنیا را دارد. در همین زمینه 20 اردیبهشت ماه سال گذشته ناوگروه 75 نیروی دریایی ارتش با شروع مأموریت خود توانست با طی 133 روز دریانوردی و حضور در اقیانوس اطلس که آمریکایی‌ها آن را محال می‌دانستند در سن پترزبورگ در مراسم رژه سالروز نیروی دریایی روسیه شرکت کند.
این اتفاق مهم سبب شد تجربه بسیار گران‌بهایی به دست آید و در نتیجه نهم مهرماه 1401 ناوگروه 86 نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در قالب کد 360 متشکل از ناوشکن تمام ایرانی دنا و ناوبندر مکران، سفر خود را به دور دنیا از بندر عباس آغاز کرده و پس از هفت ماه دریانوردی به سلامت در اردیبهشت ماه سال جاری به میهن اسلامی بازگشت.
در این دریانوردی، ناوگروه 86 با وجود تحریم‌های آمریکا و غرب در بنادر مهمی پهلو گرفته و با شعار صلح و دوستی به دنیا ثابت کرد که جمهوری اسلامی ایران در کنار توان نظامی بالا به دنبال تنش و درگیری نیست. بنادری که این ناوگروه طی 213 روز دریانوردی در آنها پهلو گرفت عبارتند از: بندر بمبئی در هندوستان به مدت 3 روز، بندر جاکارتا در اندونزی به مدت 5 روز، بندر ریودوژانیرو در برزیل به مدت 7 روز، بندر کیپ‌تاون در آفریقای جنوبی به مدت 5 روز و بندر دارالسلام در تانزانیا.
پهلوگیری‌های ذکر شده نشان از قدرت جمهوری اسلامی ایران داشته و اینکه دوران یکه‌تازی آمریکا به سر آمده و دیگر مانند گذشته کشورهای دنیا منافعشان را به خاطر سیاست‌های خصمانه و ظالمانه واشنگتن به خطر نمی‌اندازند. بنابراین کشتی‌های ایرانی با استقبال کشورهای یاد شده مواجه و می‌توان گفت نیروی دریایی ارتش توانست تحریم آمریکا را در چندین نوبت بشکند.
دنا، جنگجویی سرسخت
از مهم‌ترین نکات اهمیت مأموریت ناوگروه 86 نیروی دریایی ارتش حضور ناوشکن تمام ایرانی «دنا» در این مأموریت خطیر بود. دنا چهارمین ناوچه از کلاس موج است که توسط نیروی دریایی ایران طراحی و ساخته شد. این ناوشکن با شماره بدنه 75 دارای طولی حدود 96 متر و عرضی حدود 11 متر است. این ناوشکن در حوزه تسلیحات به موشک‌های سطح به هوا، موشک کروز ضد کشتی، سامانه موشکی سطح به سطح، توپخانه ضدهوایی نزدیک کمند، توپ 76 میلی‌متری تمام خودکار فجر با میزان آتش 120 گلوله در دقیقه، توپ 40 میلی‌متری فتح با میزان شلیک 300 گلوله در دقیقه و همچنین توپ 23 میلی‌متری تک لوله در کنار دو پرتاب‌گر اژدر مجهز است. رادار این ناوشکن نیز حدود 300 کیلومتر بُرد داشته و توان پوشش 360 درجه اطراف ناو را دارد. همچنین در بخش پیشران این ناوشکن از سامانه بومی برای اولین‌بار استفاده شده که 4 دستگاه موتور دریایی بنیان 4 با قدرت 5 هزار اسب بخار برای هر کدام (20 هزار اسب بخار در مجموع) استفاده شده است. از دیگر نکات مهم این ناوشکن دیجیتالی شده سامانه‌های فرماندهی کنترل آن است.
مکران، بندری روی آب
یک نکته دیگر که در خصوص اهمیت مأموریت خطیر ناوگروه 86 نیروی دریایی می‌توان به آن اشاره داشت همراهی ناوبندر مکران بود. ناوبندر مکران یک جزیره متحرک 121 هزار تُنی است که مانند ناوشکن‌های جماران، سهند و دنا با دانش بومی ساخته شده است. باید دانست که ناو بندرها به عنوان یک پایگاه دریایی متحرک عمل کرده و بخشی از زیرساخت‌های کلیدی هستند که نیروها و تجهیزات گسترش یافته در دریا را پشتیبانی می‌کنند. ناوبندر مکران نیز در واقع همانند یک بندر کوچک به شناورهای رزمی در آب‌های آزاد خدمات می‌دهد و کاری که سایر کشورها با اِعمال نفوذ سیاسی و دریافت خدمات بندری از کشورهای مختلف در جهان صورت می‌دهند به صورت مستقل برای نیروی دریایی ارتش در هر نقطه از اقیانوس‌های جهان ارائه می‌دهد.
لجستیکی به تمام معنا
یکی از مهم‌ترین نکات اهمیت مأموریت دریانوردی دور دنیا ناوگروه 86 نیروی دریایی، موضوع لجستیک این ناوگروه آن‌هم با تحریم‌های انجام شده بود. بحث لجستیک برای اینکه کشوری بتواند در خارج از مرزهای خود و آب‌های آزاد مأموریت انجام دهد بسیار حائز اهمیت است. در این دریانوردی به گفته امیر دریادار دوم محمدی، معاون پشتیبانی نیروی دریایی ارتش برای اولین‌بار لجستیک هوشمند، بین‌المللی و بدون وابستگی به کار برده شد. با توجه به طولانی بودن دریانوردی، ناوبندر مکران مجهز به اتاق عمل، تجهیزات دندانپزشکی، ذخیره‌سازی کیسه‌های خون با توجه به گروه خونی افراد حاضر در ناوشکن دنا و ناوبندر مکران و... شد. در کنار این موارد پزشکی تأمین آب و خوراک، سوخت و... نیز کاملاً پیش‌بینی شده بود تا در طول دریانوردی هیچ نیازی به کمک‌های خارجی نباشد.
یک نکته مهم این دریانوردی این است که در این مأموریت برای اولین‌بار بر روی آب عمل آپاندیس برای یکی از افراد حاضر و نیز احیای قلبی یکی دیگر از کارکنان این ناوگروه با موفقیت انجام شد.
پایان سخن
نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با انجام مأموریت خطیر دریانوردی دور دنیا ضمن قدرت‌نمایی در آب‌های آزاد و به خصوص در حیات خلوت ایالات متحده آمریکا، ثابت کرد با تکیه بر توان و دانش داخلی می‌توان ضمن نادیده گرفتن تحریم‌ها، جدیدترین تجهیزات دفاعی و نظامی را در داخل ساخت. در همین رابطه ناوشکن تمام ایرانی دنا با حضور حدود 213 روز دریانوردی پیوسته نشان داد نیروی دریایی ارتش توانسته با سرلوحه قراردادن منویات فرماندهی معظم کل قوا مبنی بر تکیه بر توان داخلی، به پیشرفت‌های چشمگیری دست پیدا کند. انجام مأموریت دریانوردی دور دنیا آن هم در شرایط تحریم با ناوشکنی بومی و لجستیکی به تمام معنا هوشمند نشان ازاقتدار و پیشرفت نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران بدون توجه به مشکلات با تکیه بر ایمان الهی و پیروی از خط ولایت، به سوی قله‌ دارد.
کارشناس مسائل دفاعی