مذاکرات ایران و آمریکا از زمان انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ تاکنون با فراز و نشیب‌های زیادی همراه بوده است. از مهم‌ترین دوره‌های مذاکرات این دو کشور شامل توافق هسته‌ای برجام در سال ۲۰۱۵ و تحولات بعد از آن است. پس از خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ تحت دولت ترامپ و سیاست فشار حداکثری، روابط ایران و آمریکا وارد مرحله جدیدی از تنش‌ها و درگیری‌ها شد. در حال حاضر مذاکرات ایران و آمریکا (مسقط عمان) بیشتر بر سر موضوعات هسته‌ای ، تحریم‌ها و مسائل منطقه‌ای است و نکته اصلی در اینجا مشخص می‌شود، هم ایران و هم آمریکا در شرایط کنونی به نوعی به این نتیجه رسیده‌اند که یک توافق جامع می‌تواند منافع بلند مدتی برای هر دو طرف به همراه داشته باشد، به ویژه در زمینه‌های اقتصادی و امنیتی، نکته حائز اهمیت این است که شرایط خاص منطقه و نقش ممتاز ایران در این موقعیت استراتژیکی باعث شده دولت‌های مختلف آمریکا، ایران را به سمت ایجاد راه حل‌های دیپلماتیک از طریق گفت و گو های سیاسی دعوت نمایند. مذاکراتی که در این دور در کشور عمان تاکنون با حسن نیت و در چندین دور گفتگو و تعاملات پیشرفته نشان دهنده این است که دو طرف می‌توانند به راه حلی میان مدت و مثبت دست یابند، به شرطی که تعهدات و تضمین‌ها در این توافق به صورت عملی محقق شوند. یک مبحث مهم این است که در مذاکرات بین‌المللی همیشه فاکتورهای متعددی چون موضع‌گیری‌های داخلی، فشارهای سیاسی و اقتصادی به ویژه تغییرات مداوم در سیاست‌های جهانی و منطقه‌ای تاثیرگذارند. در صورت توافق احتمالی آثار متفاوتی بر کشورهای منطقه و قدرت‌های جهانی دارد. این توافق بر سیاست‌های منطقه‌ای و تاثیرات کشورهای همسایه من جمله عربستان به عنوان یکی از بازیگران اصلی در منطقه نمونه بارزی است. برای هر دو طرف ایرانی و آمریکایی اهمیت زیادی دارد در واقع ایران و عربستان همیشه در رقابت و گاهی در تضاد با یکدیگر در مسائل مختلف منطقه‌ای بوده‌اند، تغییرات در روابط ایران و عربستان و تلاش برای کاهش تنش‌ها از جمله سفر وزیر دفاع عربستان به تهران و ملاقات با مقام‌های بلندپایه ایران نشان دهنده این است که دو کشور می‌خواهند به طور فعال‌تر در سیاست‌های منطقه‌ای خود تغییراتی ایجاد کنند، این تغییرات نه تنها برای کشورهای منطقه بلکه برای قدرت‌های جهانی مانند آمریکا، چین، روسیه و حتی کشورهای اروپایی هم مهم است. در این راستا با توجه به روند مثبت مذاکرات در مسقط عمان بین ایران و آمریکا، فضای معادلات امنیتی و اقتصادی برای قدرت‌های جهان بسیار مهم است و به نوعی در تلاش هستند تا نقش خود را در این تحولات منطقه‌ای پررنگ کنند. دولت ترامپ در دوره نخست فشار زیادی به ایران وارد کرد و سیاست فشار حداکثری و خروج از برجام را دنبال کرد، اما این رویکرد خصمانه سبب افزایش تنش‌ها و عدم اطمینان در منطقه شد. اینکه کشورهای اروپایی ، چین و روسیه نیز در مذاکرات نقش فعالی دارند یک واقعیت فوق العاده مهم است، چون برای این کشورها حفظ ثبات در منطقه و جلوگیری از گسترش تنش‌های بیشتر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. آنها در پی حل بحران‌ها و کاهش خطرات امنیتی و اقتصادی هستند، که می‌توانند به کل بازارهای جهانی و به ویژه منابع انرژی در منطقه آسیب وارد کنند. در نتیجه توافق احتمالی ایران و آمریکا می‌تواند تاثیرات عمیقی در روابط منطقه‌ای و جهانی داشته باشد و کشورهای منطقه‌ای به ویژه عربستان به طور طبیعی پیگیر روند این مذاکرات خواهند بود. از دیگر آثار توافق احتمالی می‌توان به جایگاه خاص جغرافیایی ایران من جمله منابع عظیم انرژی و نقشش به عنوان یک بازیگر مهم در مسائل امنیتی منطقه‌ای همیشه در کانون توجه استراتژیک جهانی قرار داشته است. این موقعیت خاص باعث می‌شود که ایران در هر تحول دیپلماتیک یا توافقی، نقش بسیار تاثیرگذاری ایفا کند به ویژه در زمینه نفت و گاز که از اهمیت فوق العاده خاصی برخوردار است. تحولات جدید در سیاست‌های ایران و تغییرات روابط با همسایگان به ویژه عربستان می‌تواند شرایط جدیدی برای ثبات منطقه به ارمغان بیاورد، اگر ایران و آمریکا به توافق مهمی برسند، این حرکت تاثیرگذار و تعیین کننده به نفع ثبات در منطقه خاورمیانه منجر خواهد شد، کاهش تنش‌ها می‌تواند به امنیت انرژی و ترانزیت نفت و گاز در منطقه کمک کند و به تبع آن کشورهای تولید کننده و مصرف کننده انرژی نیز از این تحولات بهره‌مند خواهند شد. درست است که ایران به عنوان یک هاب مهم انرژی نقش حیاتی در بازارهای جهانی انرژی ایفا می‌کند، به همین دلیل کشورهای مختلف از جمله چین و روسیه حتی اتحادیه اروپا علاقمند به ثبات و امنیت در این منطقه هستند. برقراری امنیت در مسیرهای حمل و نقل انرژی و کاهش تهدیدات امنیتی در این مسیرها می‌تواند به کاهش هزینه‌های جهانی انرژی کمک کند، و برای کشورهای مصرف کننده انرژی از اهمیت ویژه برخوردار باشد. در شرایطی که ایران و آمریکا به یک توافق معنادار دست پیدا کنند این امر نه تنها می‌تواند به منافع اقتصادی ایران کمک کند بلکه می‌تواند به کاهش تنش‌ها در خاورمیانه و افزایش همکاری‌های منطقه‌ای بیانجامد. تحولات و رویکردهای دولت ترامپ نقش مهمی در جهت‌گیری‌های فعلی و آینده ایران و عربستان دارد اگر سیاست‌های دولت ترامپ به ویژه در قبال ایران راهبردی و دوراندیشانه باشد، زمینه‌ساز همکاری‌های بیشتر میان ایران و عربستان خواهد شد، ایران به دنبال حفظ امنیت ملی و منافع اقتصادی خود است و به ویژه در زمینه کاهش تحریم‌ها و احیای روابط تجاری با کشورهای غربی می‌تواند به طور همزمان به دنبال تثبیت و بهبود روابط با همسایگان خود باشد، جایگاه آمریکا در تحریم ها نفوذ اقتصادی و امنیتی آن در سطح جهانی به ویژه در منطقه خاورمیانه نقش بی بدیل و تعیین کننده ا ی دارد اگر توافق میان ایران و آمریکا شکل بگیرد، این توافق نه تنها بر ایران، بلکه بر بسیاری از کشورهای منطقه تاثیر خواهد گذاشت، کشورهایی مانند ترکیه و قطر که به طور مستقیم یا غیر مستقیم تحت تاثیر سیاست‌های آمریکا و تحریم‌های بین‌المللی قرار دارند. بدون شک برای پیوستن به این روند و بهره‌برداری از فرصت‌های اقتصادی و امنیتی آن، لحظه شماری می‌کنند. قطر که به ویژه در زمینه انرژی و سیاست‌های منطقه‌ای فعال است قطعاً به یک توافق میان ایران و آمریکا به چشم فرصتی برای تقویت روابط اقتصادی و افزایش نفوذ سیاسی خود در منطقه نگاه ویژه‌ای دارد. نگاه روسیه و چین به مذاکرات ایران و آمریکا بیشتر مبتنی بر منافع استراتژیک و تاکتیکی خودشان است، در این میان هر کدام از این کشورها به دنبال دستیابی به اهداف خاص خود هستند. روس ها در سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به شدت به حفظ تعادل قدرت و منافع خود در نقاط حساس استراتژیک اهمیت خاصی می‌دهند. در عین حال روسیه نگران هر نوع توافقی است که ممکن است نفوذ آنها را در منطقه کاهش دهد. بنابراین آنها همیشه به دنبال حفظ موقعیت خود در فرایندهای دیپلماتیک هستند. در حالی که در ظاهر تمایل به همکاری با ایران دارند، به عبارت دیگر روسیه همزمان در پی حفظ روابط خود با ایران است اما در عین حال نسبت به هر توافقی که منافع آنها را تهدید کند حساس است. چین در درجه اول به دنبال تامین منافع اقتصادی خود است و یکی از بزرگ‌ترین شرکای تجاری ایران است و از توافق میان ایران و آمریکا می‌تواند به عنوان یک فرصت برای گسترش روابط تجاری و اقتصادی خود بهره‌برداری کند. توافقی که بتواند روابط ایران و آمریکا را بهبود ببخشد. می‌تواند برای چین فرصت‌های بیشتری در زمینه های تجاری، سرمایه‌گذاری و پروژه‌های اقتصادی ایجاد کند. چین به دنبال پروژه‌های بزرگ زیرساختی در منطقه است در این زمینه اگر توافقی بین ایران و آمریکا به نتیجه برسد این موضوع می‌تواند به طور غیر مستقیم منافع چین و روسیه را تامین کند ولی هر دو کشور به ویژه در حوزه امنیتی و ژئوپلتیکی ممکن است نگران کاهش نفوذ خود در منطقه باشند.