گروه اقتصاد - این روزها وضعیت به گونه‌ای است که گویی مسئولان در یک کره دیگر زندگی می‌کنند و مردم اهل دنیایی دیگر هستند! وضعیتی که معیشت ملت را با معضلات فراوانی روبه‌رو کرده و تنها واکنشی که از میان مسئولان امر مشاهده می‌کنند وعده بهبود در آینده و توهم گل‌وبلبل بودن حال است.
جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران خبر از فشار مضاعف به مستاجران در طول یک سال گذشته می‌دهد. تورم ماهانه اجاره مسکن در مهر ماه به ۴.۳ درصد رسیده این در حالی است که در شهریورماه این میزان ۳.۵ درصد و در مرداد ماه ۳.۳ درصد بوده است. همچنین تغییرات شاخص اجاره‌بهای مسکن نشان می‌دهد سرعت رشد ماهانه اجاره‌بها در کشور نسبت به مهر پارسال به بالاترین حد خود رسیده است.
این افزایش تا آنجاست که گفته می‌شود نرخ اجاره مسکن از خرداد به این سو از روند قیمتی مسکن پیشی گرفته است، وضعیتی که به گفته «محمود اولاد» کارشناس مسکن علاوه بر کاهش قدرت خرید مستاجران، معلول کمبود عرضه در کشور است. اما این به معنای لزوم افزایش عرضه نیست چرا که صرفا معادله مسکن را به طور موقت حل خواهد کرد و راهگشا نیست. به گفته این کارشناس مسکن، بازار خرید و اجاره در عین حال که به هم خیلی بهم مرتبطند، دو بازار مستقل و جدا از هم هستند. ما همیشه فکر می‌کنیم رابطه آن‌ها مستقیم است، در صورتی که اینطور نیست. هر کدام عوامل موثر بر خودش را دارد. کشش‌های این دو بازار نیز متفاوت است .اولاد در ادامه به توضیح تاثیر کمبود عرضه بر قیمت مسکن می‌پردازد می‌گوید: «قیمت مسکن به ویژه در تهران از چند سال قبل با مشکل مواجه است و عملا ساخت و ساز در داخل تهران به دلیل اینکه عرضه زمین محدود شد (بخش زیاد آن ساخته شد و آن تعدادی هم که مانده یا مشکل سندی دارد و یا مالک نمی‌خواهد آن را بسازد) و کاهش یافته و به عبارتی عمودی شده است. در این شرایط وقتی تقاضا هست، باعث افزایش قیمت می‌شود.»
آن‌هایی که دم از اجرای قانون می‌زنند تصمیمات خودسرانه مبتنی بر تخیل خود می‌گیرند و تنها نکته‌ای که برای مدعیان مدیریت جهانی مهم نیست وضعیتی است که این روزها زندگی و معیشت مردم با آن روبه‌روست. کشوری که با دارا بودن ثروت‌ها و منابع سرشار هر روز بخاطر ضعیت اداره جامعه با کمبودهای مختلف روبه‌رو می‌شود و ترکش این بی‌تدبیری به تن نیمه‌جان اقتصاد ایران می‌نشیند این روزها نیز گرفتار یک خوددرگیری میان اهالی دولت رییسی است که سبب شده تا پس‌لرزه‌های آن وضعیت بازار سیمان را بتکاند!
شوک قیمتی، ارمغان گریبان‌گیری مسئولان
ماجرا از آنجایی شروع شد که مهرداد بذرپاش، وزیر مسکن و شهرسازی دولت رییسی در اظهارنظری بودن سیمان و فولاد در بورس کالا را عامل گرانی و مشکلات مسکن معرفی کرد و گفت باید از این بازار خارج شود ولی احسان خاندوزی، وزیر مدعی اقتصاد رییسی که در وضع راکد امروز کشور بی‌تقصیر نیست مخالفت خود را با این اقدام اعلام کرد و پس از چند روز گریبانگیری این اعضای کابینه و عوامل‌شان در فضای مجازی و حقیقی قیمت سیمان در برخی نقاط کشور با افزایش به دست مردم رسید! اتفاقی که پس از آن عوامل درگیری زبان در کام گرفتند و به این افزایش قیمت توجهی نکردند.
دخالت در سنگ‌بنای بهای مسکن
اما مسئولان دخیل در بحث ساخت مسکن و صاحب نظران این عرصه نیز گرانی سیمان را زیر سر قیمت سازی های بورسی می‌دانند. جواد سادات فریزنی، رییس مرکز توسعه و سیاست‌های راهبردی وزارت راه و شهرسازی در اینباره مدعی است که سیمان در دو سالی که وارد بورس شده و قبل‌تر از آن نیز فولاد، شوک‌های قیمتی زیادی داشتند که سبب تعدیل پروژه‌های زیادی شده است. همچنین سبب شد تا در کنار تعدیل‌های زیادی که به این پروژه‌ها وارد شود در بازه زمانی که باید پروژه‌ها تحویل داده شود این اقدام صورت نگرفت و شاهد افزایش قیمت‌ها نیز بودیم.مردم بر اساس قراردادهایی که می‌بندند اقدام به برنامه‌ریزی می‌کنند، اما شوک قیمتی که در بازار بورس وجود دارد، امکان پیش‌بینی پذیر بودن آن را از بین می‌برد، این در حالی است که فلسفه بورس بر این مبنا بوده که بازارهای سیاه و موازی جمع‌آوری شوند.
برخی از مسئولان برای آنکه تاثیر افزایش قیمت مصالح را بر معضل ملی رشد نجومی قیمت مسکن کم‌اثر جلوه دهند ادعاهایی مطرح می‌کنند که جای تامل دارد ولی در خصوص میزان تاثیرگذاری قیمت مصالح ساختمانی در قیمت تمام‌شده برآوردهای زیادی وجود دارد؛ به عنوان مثال برای خانه‌های یک تا سه طبقه و اینکه به چه شکلی ساخته شوند، بیش از ۲۵ درصد در این واحدها ضریب تمام شده بیشتر می‌شود. در همین حال فرشید پورحاجت، دبیر کانون سراسری انبوه سازان با اشاره به بالا بردن قیمت‌های مصالح توسط برخی در بورس اظهار کرده که چه کسی در بورس برای مصالح ساختمانی کشف قیمت می‌کند؛ او خطاب به آن‌هایی که دنبال توجیه نقش گرانی سیمان در افزایش قیمت مسکن هستند نیز گفته سهم سیمان در هزینه ساخت و ساز مسکن بالای ۵ درصد است نه ۲ درصد!
ردپای بورس ادامه دارد
دولت همواره برای کمبودهای خود تلاش کرده تا به منابع دیگر دست اندازی کند و بی‌شک منابع بورسی نیز از این قبیل هستند و از آنجایی که بیشتر شرکت‌های تولید فولاد و سیمان حاکمیتی و دولتی هستند خوراک و انرژی ارزان قیمت می‌گیرند ولی محصولاتشان را با قیمت جهانی در بورس عرضه می‌کنند که به نوعی دست کردن در جیب مردم است. ابوالفضل نوروزی، مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی با اعلام این نکته به وضعیت نامبارک سیمان در بورس و در نهایت بازار مسکن اعتراض می‌کند.
در این بین محمدرضا مهدیار اسماعیلی رئیس هیأت عامل صندوق ملی مسکن با انتقاد به وضعیت موجود و سنگ‌هایی که در مسیر ساخت مسکن وجود دارد  با اشاره به افزایش قیمت سیمان توسط بورس گفته که بورس کالا قیمت فولاد و سیمان مسکن مردم را بالا می‌برد! نکته‌ای که پیش از این مردم در کف بازار هم بارها به آن اشاره کردند اما بلندگوهای دولتی و حاکمیتی اجازه شنیده شدن صدای مردم را نمی‌دادند.
کارشناسان عرصه مسکن معتقد هستند که از زمان وارد کردن سیمان به بورس این متریال پایه ساختمان ۶۳ درصد نوسان قیمت داشته و در همین حال مسعود کریمیان، مدیرعامل مؤسسه‌ تحقیقات و توسعه سازه‌های قاب فلزی نیز گفته با ورود فولاد و سیمان به بورس کالا عملا دلالی چند برابر شد و عمده مصرف کنندگان فولاد و سیمان کد بورسی ندارند و مجبورند از بازار شادآباد خرید کنند.در همین راستا علی اصغر کیهانی، بنیان گذار صنعت نوین بتن نیز به افزایش بی ضابطه قیمت‌ها اعتراض دارد و می‌گوید راه حل کاهش قیمت مسکن، خروج سیمان از بورس و مشخص شدن قیمت تمام شده آن است.
نگران بهای مسکن در آینده باشیم!
آن چه مسئولان در بولتن‌ها و گزارش‌های اطرافیان خود می‌بینند و می‌خوانند با آنچه در کف بازار و جامعه اتفاق می‌افتد بسیار متفاوت است و سیمان نیز از این قاعده مستثنا نیست و از آنجایی که این کالای اساسی ساختمان‌سازی مانند نان با زندگی روزمره مردم سروکار ندارد جامعه از لرزه‌ای آن بی‌خبر است، غافل از اینکه صدای این لرزه‌ها در آینده‌ای نه چندان دور از لابه‌لای افزایش قیمت مسکن و اجاره بها گوش فلک را پر می‌کند و آن زمان دیگر کار از کار گذشته است.از آنجایی که قیمت این محصولات پایه‌ای ساختمان‌سازی در اختیار دولت و حاکمیت است برای مردم و فعالان بخش مسکن قابل قبول نیست که افزایش قیمت‌ها را نتوان کنترل کرد و به بهانه‌های مختلف لرزه بر اندام این صنعت انداخت و سپس گوشه‌ای نشست و فریاد وامصیبتا از قیمت‌های نهایی مسکن سر داد!